The Image of Lion in Assyrian Reliefs: The Examples in the Time of Ashurbanipal, II

Document Type : Original Article

Authors

1 MA in Art Studies; Art Faculty; Alzahra University: Tehran, Iran.

2 Professor; Faculty of Art; Alzahra University, Tehran, Iran.

Abstract

As one of the prominent civilizations of northern Mesopotamia (now Iraq), Assyrian civilization enjoys a distinguished place in terms of the arts of relief and sculpture. The Assyrian art, reflecting the bravery and dauntlessness of its people, has been represented in its reliefs. Basically, the spirit of combativeness and being a warrior is the dominant theme in Assyrian carvings. In this respect, the image of lion is one of the most commonly used images in Mesopotamian Art in general an in Assyrian Art in particular. This image can be traced from the very advent of Assyrian Art, in Assyrian meal dishes and metal handicrafts up to the reliefs and architectural works created by them. The present study aimed to identify the role of the image of lion in the Assyrian reliefs in general and specifically in the time of Ashurbanipal, II. In other words, the study aimed to make it clear why the image of lion has been so commonly represented in the Assyrian reliefs. Accordingly, the symbolic meaning of lion in the reliefs was examined. “Why do the images of hunting lions symbolize the authority and power of the Assyrian kings; why do they allude to the defeat of the foes?” are the research questions. Sadr-o-Din Taheri (2012) in a study entitled the architype of lion in Iran, Mesopotamia and ancient Egypt and Saied Ahmadi Oliaie and Mohammad Azamzadeh (2016) in a study entitled typology of the motif of standing god on animals in civilizations of Anatolia ancient Mesopotamia (Sumer, Babylonia and Ashur) have, to some extent, addressed the issue.   

Keywords


Article Title [Persian]

واکاوی نقش‌مایه شیر در نقوش‌برجسته آشوری (مطالعه موردی نمونه‌های دوره آشوربانیپال دوم)

Authors [Persian]

  • مدونا لیا 1
  • فاطمه کاتب 2
1 کارشناس یارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا (س) تهران، ایران
2 استاد گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا (س) تهران، ایران
Abstract [Persian]

در تمدن آشور،  نقش‌مایه شیر بر روی نقوش‌برجسته‌ به عنوان مهم‌ترین هنر آشوریان، بسیار جلوه‌گر شده‌است و شکارشیران یکی از مهم‌ترین موضوعات نقوش‌برجسته این تمدن است. ازین‌ رو مسأله‌ این تحقیق مطالعه نقش‌شیر بر نقوش‌برجسته آشوریان(دوره آشوربانیپال از 668-627 ق.م، دوره آشورِ جدید)، یعنی هزاره اول قبل از میلاد است. ماهیـت این پژوهش از نـوع تحقیقات تاریخـی و توصیفی‌تحلیلی اسـت و روش گـردآوری اطلاعـات از نــوع کتابخانه‌ای است. این تحقیق سعی دارد با نگرشی در صحنه‌های شکارِ نقوش‌برجسته آشوری که دارای نقشِ‌ شیر هستند، به ماهیت و دلیل استفاده و همچنین کیفیت طرحِ نقوش‌برجسته در این دوره، به عنوان هدف پژوهش، پی ببرد. در این راستا سوال پژوهش ازین قرار است: به چه علت شکار شیر نمادی از اقتدار پادشاهی آشوری و غلبه بر او نماد شکست دشمنان امپراتوری است؟ در نتیجه این پرسش باید گفت: صحنه‌های شکارشیر توسط پادشاهان آشوری که به فراوانی در دوره آشورنو یافت شده‌اند، به عنوان نمادی از سلطنت و دفع و نابودیِ قدرت این جانور در قالب دشمن یا نیروی پلیدی و بیماری‌زا و همچنین تقدیم آن بصورت قربانی است که تنها توسط شخص پادشاه در قالب کاهن‌شاه صورت می‌گرفته است.

Keywords [Persian]

  • نقشِ شیر
  • دوره آشور
  • نقش برجسته
  • بین النهرین
  • آشوربانیپال دوم
- ایزدپناه، مهرداد(1393)، آشنایی با ادیان قدیم ایران و بین‌النهرین، چاپ چهارم، تهران: محور.
- استیل، فیلیپ(1390)، تاریخ فرهنگ و تمدن بین‌النهرین، چاپ دوم، ترجمۀ محمدصادق شریعتی، تهران: سبزان.
- احمدی‌علیایی، سعید؛ اعظم‌زاده، محمد(1395)، گونه‌شناسی نقش‌مایۀ خدای ایستاده بر حیوان در تمدن‌های آسیای صغیر-(هیتی) و باستانی بین‌النهرین(سومر،بابل و آشور)، مطالعات باستان‌شناسی، دورة 8، شمارة 1. صص 19-1.
- بلِکَ، جِرِمی؛ گرین، آنتونی(1392)، فرهنگ‌نامۀ خدایان، دیوان و نمادهای بین‌النهرین باستان، چاپ سوم، ترجمۀ پیمان متین، تهران: امیرکبیر.
- پاکباز، روئین(1393)، دایره‌المعارف هنر، چاپ چهاردهم، تهران: فرهنگ معاصر.
- دادور، ابوالقاسم؛ منصوری، الهام(1385)، درآمدی بر اسطوره‌ها و نمادهای ایران و هند در عهد باستان، چاپ اول، تهران: دانشگاه الزهرا (س) و کلهَر.
- دادور، ابوالقاسم؛ ابراهیم‌زاده، فرزام؛ مبینی، مهتاب(1392)، نقش شکار در دورۀ عیلام‌نو (650-1000 ق.م) با نگرشی بر مهرهای استوانه‌ای و نقوش ‌برجسته، هم‌زمان در بین‌النهرین آشوری، جلوۀ هنر، شمارة 10. صص 18-5.
- دورانت، ویل (1372)، تاریخ تمدن (مشرق زمین: گاهوارة تمدن)، چاپ چهارم، ترجمۀ احمد آرام؛ ع. پاشایی؛ امیرحسین آریان‌پور، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی (شرکت سهامی).
- دیویس، پنلوپ و دیگران (1388)، تاریخ هنر جنسن، چاپ اول، ترجمۀ فرزان سجودی و دیگران، تهران: فرهنگستان میردشتی.
- رهبرگنجه، تورج(1377)، هنر آشور، مجلۀ کیهان فرهنگی، شمارة 146. صص 57-55.
- ژیران، ف؛ لاکوئه، گ؛ دلاپورت، ل(1389)، اساطیر آشور و بابل، چاپ چهارم، ترجمۀ دکتر ابوالقاسم اسماعیل‌پور، تهران: قطره.
- گاردنر، هلن(1386)، هنر در گذر زمان، چاپ هشتم، ترجمۀ محمدتقی فرامرزی، تهران: آگاه.
- گامبریچ، ارنست‌هانس(1393)، تاریخ هنر، چاپ ششم، ترجمۀ علی رامین، تهران: نشر نی.
- هارت، فردریک(1382)، سی‌دو هزار سال تاریخ هنر: نقاشی، پیکرتراشی، معماری، چاپ اول، ترجمۀ موسی اکرمی و دیگران ،تهران: پیکان.
- طاهری، صدرالدین(1391)، کهن‌الگوی شیر در ایران، میان‌رودان و مصر باستان، هنرهای زیبا-هنرهای تجسمی، شمارة 49، صص 93-83.
- مددپور، محمد(1390)، آشنایی با آرای متفکران هنر و زیبایی در نظر متفکران شـرق دربارۀ هنر: 1، چاپ سوم، تهـران: سورۀ مهر.
- مورتگات، آنتون(1392)، هنر بین‌النهرین باستان: هنرکلاسیک خاور نزدیک، چاپ ششم، ترجمۀ زهرا باستی و دکتر محمدرحیم صراف، تهران: سمت.
- مظفری، اسدا...(1392)، هنر بین‌النهرین، مجلۀ الکترونیکی عقربه، شماره 23. صص 41-30.
- محمدپناه، بهنام(1392)، اسرار تمدن‌های باستانی بین‌النهرین، چاپ سوم، تهران: سبزان.
- ناردو، دان(1391)، بین‌النهرین باستان، چاپ سوم، ترجمۀ سهیل سُمی، تهران: ققنوس.
- ____(1392)، امپراتوری آشور، چاپ هفتم، ترجمۀ مهدی حقیقت‌خواه، تهران: ققنوس.
- The New English Bible (1970), First published, Great Britian: Oxford University Press.
- www.flickr.com
- www.metropolitanmuseumofart.com