Examination of Shia Themes in the Pictures of the Lithographically-Printed Book Toufan-ol-Boka

Document Type : Original Article

Authors

1 Departman of Art; Payame Nour University of Eastern Tehran,Tehran, Iran

2 Department of Art; Payame Nour University of Eastern Tehran,Tehran, Iran.

Abstract

The emergence of Shia themes in the artworks of Iran had taken place even before the Shia branch was declared as the formal religion of the country. The representation of the Shia themes in artworks in Iran, however, reached its summit in Safavaid era and continued until Qajar era. Nonetheless, after the printing industry was introduced in Iran, new windows were opened to the Iranian artists. Many books with religious themes were lithographically printed in Qajar era. One of these books is an illustrated book named Toufan-ol-Boka addressing the afflictions of the Ahl al-Bayt. Since the book was welcomed by the people, it was then illustrated as well. The present study aimed to examine the illustrations of a selected copy of the mentioned book in terms of the Shia themes. The methodology of the research is descriptive-analytic and the data were gathered based on the library sources. The main question of this study is to what extent the illustrations represented in the religious books of Qajar era were under the influence the of Shia themes and how such themes were represented in Toufan-ol-Boka. The results indicated that most of the books printed lithographically in Qajar era included the books containing Shia themes. In addition, in such illustrations, the representation of the figures of Imams has been traditionally avoided and, instead, the religious symbols have been depicted. The implied message in such artworks is readily recognizable for the Shia addresses. It is, however, rather difficult to appreciate those western experts of art who are not familiar with the foundation of Shia thought.

Keywords

Article Title [Persian]

بررسی مضامین شیعی در تصاویر کتاب چاپ سنگی طوفان البکاء

Authors [Persian]

  • مهتاب مبینی 1
  • زینب سادات ابوئی مهریزی 2
1 استادیار گروه پژوهش هنر دانشکده پیام نور تهران شرق-ایران
2 کارشناس ارشد پژوهش هنر-دانشگاه پیام نور تهران شرق-تهران. ایران
Abstract [Persian]

ظهور مضامیـن شیعـی درآثار هنـری که پیش از رسمـی‌شدن مذهب تشیـع در ایران آغاز شده بـود، در دوران صفویان به رشد فزاینده‌ای رسید وتا دوران قاجار تداوم یافت. اما ورود صنعت چاپ به ایران عرصه‌های جدیدی را بر روی هنرمندان گشود. تعداد زیادی از کتب چاپی دورة قاجار که موضوعات دینی داشتند دراین دوره منتشر شد؛ یکی از‌این‌ها کتاب مصور طوفان البکاء است که به شرح مصائب اهل بیت پرداخته است که به سبب استقبال فراوان، اغلب مصور نیـز شده است. این پژوهش قصد دارد تصاویر نسخه‌ای منتخـب را از کتـاب مذکور، از منظر مضامین شیعی بررسی کند. پژوهش پیش رو به صورت توصیفی و تحلیلی و اطلاعات آن به روش کتابخانه‌ای گردآوری شده است. اکنون سوال آن است که مضامین شیعی تا چه میزان در تصویرسازی کتب مذهبی دورة قاجار کاربرد داشته است؟ و این مضامین در کتاب طوفان البکاء چگونـه به تصویـر کشیـده شده‌است. نتایج گویای آن است که کتب حاوی مضامین شیعی حجم قابل ملاحظه‌ای از کتب چاپی دوره قـاجـار را به خود اختصاص داده‌اند و تصویرسازی آن‌ها تداوم سنت منع تصویرگری چهره معصومین(ع) و بهره‌گیری ازنمادهای مذهبـی را نشان می‌دهد. پیام نهفته دراین آثار برای مخاطبان شیعه به آسانی قابل دریافت است. اما برای آن‌دسته از هنرشناسان غربی که با مبانی تفکر شیعی آشنایی ندارند، دشوار است.

Keywords [Persian]

  • مضامین شیعی
  • طوفان البکاء
  • تصویرسازی
  • دوره قاجار
  • چاپ سنگی

References

- بوذری، علی؛ آزادی، محمد(1390)، مأخذشناسی کتاب‌های چاپ سنگی و سربی، تهران: انتشارات کتابدار.
- بوذری، علی(1390)، چهل طوفان، بررسی تصاویر چاپ سنگی طوفان‌البکاء، تهران: انتشارات کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
- جوهری، محمدابراهیم‌بن‌محمدباقر(1355 ه.ق)، طوفان‌البکاء، چاپ دوم، تهران: مطبعه میرزا اسدالله شهشهانی.
- خطمی، الهه(1392)، مطالعه تطبیقی نقش فرشته در نقاشی‌ها و نگاره‌های دوره صفوی و قاجار، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر دانشگاه الزهرا.
- سید بن طاووس(1392)، اللهوف علی قتلی الطفوف، ترجمه علی‌رضا رجالی تهرانی، چاپ نوزدهم، قم: انتشارات نبوغ.
- شچگلوا، المپیادا پاولونا(1388)، تاریخ چاپ سنگی در ایران، ترجمه پروین منزوی، تهران: انتشارات معین.
- شچگلوا، المپیادا پاولونا و دیگران(1391)، چاپ سنگی فارسی از نگاه شرق‌شناسان، ترجمه شهروز مهاجر، تهران: نشر پیکره.
- مارزلف، اولریش(1382)، تصویرسازی داستانی در کتاب‌های چاپ سنگی فارسی، ترجمه شهروز مهاجر، تهران: چاپ و نشر نظر.
- یوسفی‌پور، زهره(1392)، بررسی نمادگرایانه جبرئیل(ع) و حضرت محمد(ص) در نگارگری ایرانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده هنر و معماری دانشگاه سیستان و بلوچستان.
- Marzolph.Ulrich (2012).The pictorial representation of shi’i themes in lithographed books of the Qajar period. Published by: I.B.Tauris & co ltd in association whith Iran heritage foundation. P (75 103)
Paykareh
Volume 6, Issue 11
September 2017
Pages 19-33

Files

History

  • Receive Date: 24 May 2017
  • Revise Date: 19 August 2017
  • Accept Date: 11 September 2017

Share

How to cite

Statistics