Morphology and Symbolism of Birds Designs onto the Samanid Ceramics of the 3rd and 4th Hijri Centuries

Document Type : Original Article

Authors

1 Departman of Islamic Arts; Faculty of Art & Architecture; Kashan University,Kashan, Iran

2 Departman of Carpet Studies, Art & Architecture Department, Kashan University,Kashan, Iran

Abstract

Birds have always had a special place among the decorative designs of human-made artifacts. Certain characteristics of the birds and the symbolic concepts they imply have made many artists represent them in their artworks. In the early times of the Islamic age in Iran, especially during the Samanid era, the birds represented in the artworks are of high importance symbolically and aesthetically. Far from the natural world, such bird representations come much closer to abstraction and, subsequently, to symbolism. Notwithstanding, why certain birds were represented so extensively onto the surface ceramics has been only scantily studied. Given that symbolism is one of the integral parts of the Persian art and culture, the significance of studying the bird representations becomes clearer. The present research aimed to examine the importance of symbolism expressed by birds designs onto the surface of ceramics survived from the Samanid era. To do so, first, through a morphological survey, a contrastive analysis was applied between the mentioned designs and the relevant cases in calligraphy and literature. The results implied that the birds designs onto the surface of ceramics were mainly in abstract forms. At the same time, applying the Kufic calligraphy and floral decorations have played a major role in improving the representational quality of these designs. Symbolically, the belief that birds could bring bounty for the owner of the ceramic object may well justify why ancient Iranians intended to apply birds designs. The data were collected based on library sources and analyzed descriptively. The ceramics with birds designs examined in this research were from the 9th and 10th (3rd and 4th Hijri) centuries.

Keywords

Article Title [Persian]

فرم شناسی و نمادشناسی نقوش پرندگان در سفالینه های دوره ی سامانی قرن سوم و چهارم هجری

Authors [Persian]

  • راضیه زراعت پیشه 1
  • امیرحسین چیت سازیان 2
1 هنر اسلامی، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
2 دانشیار دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان،کاشان- ایران
Abstract [Persian]

پرندگان همواره جایگاه ویژه ای در بین نقوش تزئینی بر دست ساخته های بشری داشته اند. ویژگی خاص پرندگان و وجوه نمادین آن ها باعث شده است تا سفال گران بسیاری آن ها را دست مایه ی آفرینش آثار هنری خود کنند. در دوران اولیه ی اسلامی؛ به ویژه در زمان سامانیان، پرندگانی به تصویرکشیده شده اندکه از نظر زیبایی شناسی و نمادگرایی از اهمیّت والایی برخوردارند. این پرندگان که از طبیعت فاصله ی بسیاری گرفته و به عالم مثل نزدیک ترند، گواه نمادین بودن این نقوش است. با این همه آن چنان که باید و شاید به نقش این موجودات و چرایی ظهور بی شمار آنان بر روی سفالینه ها توجه نشده است. با توجه به اینکه رمزپردازی و نمادگرایی، جزو جدایی ناپذیر فرهنگ ایرانیان است، شایسته است که با نگاهی تازه این نقوش مورد بررسی قرار گیرند. هدف از این پژوهش، بررسی نمادین پرندگان نقش شده روی سفالینه های دوران سامانی در ایران و میزان اهمیّت این نقش ها در این دوره است. در این مقاله طی بررسی فرم شناسانه و تطبیق آن با ادبیات و خوشنویسی دوران اسلامی، به دسته بندی این نقش مهم در سفال اسلامی پرداخته شده است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که با توجه به آثار به جا مانده از این دوره، پرندگان به صورت تجریدی و به دور از واقع گرایی ترسیم شده اند و خط کوفی و نقوش تزئینی گیاهی تأثیر به سزایی در نوع فرم پردازی این پرندگان داشته اند. از نظر نمادین، باور ایرانیان مبنی بر تأثیر پرندگان در جذب برکت برای صاحب ظرف، دلیل موجهی بر نقش این موجودات در آثار ایرانیان است. روش این تحقیق، توصیفی-تحلیلی است و شیوه ی گردآوری اطلاعات، به صورت کتابخانه ای انجام گرفته است. جامعه ی آماری پژوهش، سفالینه های دوران سامانی، مربوط به قرن سوم و چهارم هجری را در بر می گیرد که مزین به نقش پرنده هستند.

Keywords [Persian]

  • نمادگرایی
  • پرندگان
  • سفال اسلامی
  • سفال ایرانی
  • سفال سامانی
Paykareh
Volume 5, Issue 10
March 2017
Pages 17-28

Files

History

  • Receive Date: 17 October 2016
  • Revise Date: 27 November 2016
  • Accept Date: 11 January 2017

Share

How to cite

Statistics