Study of Aesthetic Aspects of Nastaliq Script in Computer-generated Writing with Emphasis on Three Types of Sensory, Reasonable, and Esoteric Aesthetics

Authors

1 Ph.D. in artistic research, Faculty of Art, Shahed University, Tehran, Iran.

2 Associate Professor, Faculty of Art, Tarbiyat Modarres University, Tehran, Iran.

Abstract

Calligraphy is the manifestation of aesthetic beauty in the world of art which has recently crossed the traditional boundaries and has found its way into computer-generated writing. The present study examined the aesthetic aspects of traditional calligraphy in historical texts with an emphasis on three types of sensory, reasonable, and esoteric aesthetic. Thereafter, the traditional calligraphy was compared to computer-generated writing to find commonalities between traditional art and technological contexts. With an emphasis on Nastaliq script, the current research aimed to answer the following questions: How sensory, reasonable, and esoteric aesthetic can be manifested in Nastaliq script? On what commonalities are these aspects of aesthetic expressed in computer-generated writing?  For the purpose of the current research, the book titled “Beauty and Art in View of Islam” by Allameh Mohammad Taqi Ja'fari(1999) was used as the most useful and practical source of different opinions on aesthetics and its related concepts and questions.  This book categorizes the aspects of calligraphy into three types of aesthetics, including sensory, reasonable, and esoteric aesthetics. Sensory aesthetics derives from five senses and the general atmosphere of the artwork. Reasonable aesthetics is related to the form and the constituent elements of calligraphic work and esoteric aesthetics hinges on the content and theme of the script. Another source used in the current study was the book entitled "Truth and Beauty" written by Babak Ahmadi (2008) which deals with the philosophy of beauty and the origins of aesthetics from different perspectives.

Keywords

Article Title [Persian]

بررسی وجوه زیبایی شناسی خط نستعلیق در تحریرات رایانه‌ای با تاکید بر سه نوع زیبایی شناسی حسی، معقول و باطنی

Authors [Persian]

  • هدا کاسپور 1
  • مهناز شاسیته فر 2
1 دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
2 دانشیار دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
Abstract [Persian]

خوش­ نویسی در حقیقت، آشکارکنندۀ‌ زیبایی در عـالم هنر است که در دورۀ معاصر بسترهای نوینی را فراتر از قالب سنتی خود داشته و به شکل وسیعی در قالب تحریرات رایانه­ ای نمود پیدا کرده است. تحریرات رایانه ­ای تابع اصول و قواعد سنتی خط بوده و به واسطۀ نرم­ افزارها و قلم ­های خوش ­نویسی ایجاد می­ شوند. بحث در مورد زیبایی، امر زیبا و زیبایی هنری حاصل مواجهه با اثر هنری از دیدگاه‌های مختلف بوده و از هر سو، ممکن است ارزش‌های زیبایی‌شناسانۀ یک اثر متفاوت باشد و از طرفی، مفهوم زیبایی متضمن واکنش مخاطب در دریافت امر زیبا است. اما به نظر می‌رسد هر آنچه در زیبایی یک اثر خوش­ نویسی جلوه می­ کند باید در صورت، یعنی فرم ظاهر شود تا ملموس و قابل درک باشد. موضوع تحقیق حاضر بررسی وجوه زیبایی‎شناسی خط نستعلیق و هدف اصلی شناخت وجوه زیبایی‌شناسی از سه جنبه حسی، معقول و باطنی بر اساس متون تاریخی در خوش­ نویسی سنتی و تطبیق آن ­ها با تحریرات رایانه‌ای است این تحقیق با تمرکز بر خط نستعلیق به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد: زیبایی­ شناسی حسی، معقول و باطنی بر اساس چه معیارهایی در خط نستعلیق قابل مشاهده است؟ این وجوه بر اساس چه اشتراکی در تحریرات رایانه‌ای نمود یافته است؟ نتایج پژوهش حاکی از این است که مهم­ ترین معیار درک زیبایی حسی در خوش­ نویسی، ذوق و سلیقه مخاطب بوده و از طرفی زیبایی معقول را می توان در اصول و قواعد خوش ­نویسی جستجو کرد که حاصل نوعی واکنش منطقی و روابط نظام­ مند در ساختار حروف نستعلیق است. اما زیبایی باطنی با در نظرگرفتن رویکردهای حسی و منطقی در صورتی نمود دارد که ترکیب اثر در خدمت مفاهیم بوده و درک معنا حاصل شود.

Keywords [Persian]

  • زیبایی شناسی
  • خوش نویسی
  • خط نستعلیق
  • تحریرات رایانه‌ای

References

- ارشی، صادق (1395). ویژگی‌های ممتاز واژه الله از منظر معنـاشناسـی و خوش‌نویسی. دو فصلنامه تخصصی پژوهش‌های میان رشته‌ای قرآن کریم. سال 7. شماره 2. ص 96.
- احمدی، بابک (1387). حقیقت و زیبایی. چاپ پانزدهم. تهران: نشر مرکز.
- الشیرازی، محمدابن‌ابراهیم (1981). الحکمة المتعالیه فی الاسـفار الاربعه. چـاپ سوم. بیروت: دار احیاء التراث.
- بورکهارت، تیتوس (1370). ارزش‌هـای جاودان در هنر اسلامی در کتاب: جاودانگی و هنر، مجموعه مقالات، محمّد آوینی. تهران: انتشارات برگ.
- پاکباز، روئین (1383). دایره‌المعارف هنر. تهران: فرهنگ معاصر.
- تیموری، کاوه (1389). چشم‌اندازهای نوین در خوش‌نویسی معاصر ایـران. ماه هنر. شماره 143. 94-97.
- جعفری، م (1378). زیبایی و هنر از دیدگاه اسلام .تهران: موسسه تدوین و نشرآثارعلامه جعفری.
- راودراد، اعظم؛ شایگان‌گهر، خشایار (1391). ویژگی‌های اجتماعی مخاطبان نقاشی مدرن و مردم پسند در ایران. شماره 2. جامعه‌شناسی هنر و ادبیات. ص 39-64.
- راودراد، اعظم (1382). نظریه‌های جامعه‌شناسی هنر و ادبیات. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- رشوند، اسماعیل (1384). خوش‌نویسی کتاب‌های درسی. تهران: سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی.
- فضائلی، حبیب‌الله (1385). تعلیم خط .تهران: انتشارات سروش.
- قلیچ‌خانی، حمیدرضا (1388). فرهنگ واژگان و اصطلاحات خوش‌نویسی و هنرهای وابسته. تهران: روزنه.
- کمالی‌دولت‌آبادی، رسول (1396). بازخوانی عرفانی مبانی هنرهای تجسمی .تهران: سوره مهر.
- گلدمن، آلن (1385). زیبایی‌شناختی. روح‌الله عطایی. مجله رواق هنر و اندیشه ،شماره 5.
- لیسنگ، الفرد؛ داتون، دنیس (1389). مجموعه مقالات مسایل هنر و زیبایی‌شناسی معاصر، آثار جعلی و تقلبی. ترجمه نیما ملک‌محمدی. تهران: فرهنگستان هنر.
- معنوی‌راد، میترا (1385). هنر خوش‌نویسی در عصر تکنولوژی، کتاب ماه هنر، شماره 95 و 96. ص 122-127.
- نصر، سید حسین (1375). هنـر و معنویت اسـلامی. رحیم قاسـمیان. تهران: موسسـه انتشارات سوره مهر.
- نقره‌کار، ع ل (1389). مبانی نظری معماری. تهران: انتشارات دانشگاه پیام‌نور.
- هاسپرز، جان (1389). فلسفه هنر و زیبایی‌شناسی. ترجمه یعقوب آژند. تهران: دانشگاه تهران.
- هاشمی‌نژاد، علیرضا (بهار 1389). تأثیر عرفان و تصوف در تحـولات خوش‌نویسـی ایرانی در قرن‌های هفت تا نه ه.ق. مطالعات ایرانی. شماره17. ص264.
- هولگیت، استیون (1393). زیبایی‌شناسی هگل. ترجمه گلنار نریمانی. تهران: انتشارات ققنوس.
- http://sadmu.ir/upload/Topic/29229.jpg.1398/9/11 بازیابی شده در تاریخ
-.https://i.pinimg.com/236x/919158022312/02/58/fd9383f44cbd09ff110919.jpg.
بازیابی شده در تاریخ 11/9/1398
-.http://www.blogfa.com/photo/s/sarirghalam.jpg. 11/9/1398 بازیابی شده در تاریخ
- http://www.farhang-ayeneh.ir/wp-content/uploads/Khial-Khat.jpg.
بازیابی شده در تاریخ 11/9/1398
-.http://arthibition.net/uploadCore/product/139609/medium/urzwypphpm.jpg
بازیابی شـده در تاریخ 11/9/1398
-.http://www.artworkshop.blogfa.com/tag.
استاد غلام‌حسین امیرخانی/ بازیابی شده در تاریخ 11/9/1398
-.http://aqart.ir/NewsDetail.aspx?itemid=1491. 1398/9/11 بازیابی شده در تاریخ
Paykareh
Volume 8, Issue 16
September 2019
Pages 66-80

Files

History

  • Receive Date: 10 June 2019
  • Revise Date: 27 June 2019
  • Accept Date: 22 August 2019

Share

How to cite

Statistics