Explaining the concept of the Lord’s argument in Surah Yusuf and its manifestation in Yusuf and Zulaikha of Jami and Kamal al-Din Behzad’s painting

Document Type : Original Article

Author

Msc Department of Higher Art Studies, Faculty of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran

Abstract

Problem definition: Comparing the painting of Yusuf escaping from Zulaikha’s seduction by Kamal al-Din Behzad in an illustrated version of Bustan of Saadi, written and painted in the later period of the Herat school, with verses from this book to which the painting is dedicated, a clear difference will be prominent between Saadi’s words and what Behzad has addressed in his painting, while previous studies have not paid attention to this point. A closer look at this picture, signs of Behzad’s inspiration by Yousef and Zuleikha Masnavi from Jami’s Haft Awrang Jami are highlighted. The interpretation of the mystical points used in this Masnavi requires a correct understanding of the verses of Surah Yusuf of the Quran. The main question of the present research is the reason for using predominant azure and gold colors and motifs derived from sacred geometry and similar to the decorations of Timurid mosques in Behzad’s painting. Despite the subject of the painting, which is the tense moment of Yusuf escaping and being suspected of treason, the painting space is spiritual, and on the other hand it is completely different from the verses of the Bustan of Saadi to which it actually belongs.
Objective: The present study aims to study the Quranic term “the Lord’s argument” in the Holy Quran and Haft Awrang of Jami and comparing them with Behzad’s painting.
Research method: The present comparative study has been conducted with an analytical-descriptive approach and the required information has been collected using library method.
Results: This study illustrated that Behzad, inspired by the concept of the Lord’s argument, depicted the image not from the appearance of the story, but from Yusuf (AS)’s point of view and understanding Jami’s interpretation of this concept in Surah Yusuf paves the way for the careful investigation of Behzad’s painting.
 
 

Keywords

Article Title [Persian]

تبیین مفهوم برهان رب در سوره یوسف و تجلی آن در یوسف و زلیخای جامی و نگاره کمال الدین بهزاد

Author [Persian]

  • پریما میر لوحی
کارشناس ارشد گروه مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
Abstract [Persian]

بیان مسئله: با مقایسه نگاره گریز یوسف از اغوای زلیخا اثر کمال الدین بهزاد در نسخه­ ای مصور از  بوستان سعدی که در دوره پسین مکتب هرات کتابت و نگارگری شده است، با ابیاتی از بوستان سعدی که نگاره بدان اختصاص دارد، تفاوتی آشکار میان کلام سعدی و آنچه بهزاد در نگاره خود بدان پرداخته مبرز است، در حالی که در مطالعات پیشتر توجهی بدان نشده است. با دقت در این نگاره نشانه­ هایی از تأثیرپذیری بهزاد از مثنوی یوسف و زلیخای هفت اورنگ جامی می­توان یافت. تأویل نکات عرفانی به­کار رفته در این مثنوی نیازمند رسیدن به درکی صحیح از آیات سوره یوسف قرآن است. پرسش اصلی پژوهش آن است که علت بهره­گیری بهزاد از رنگ­ های غالب لاجوردی و طلایی و نقوشی برآمده از هندسه مقدس و مشابه با تزیینات مساجد تیموری در نگاره بهزاد چه بوده است. چنانکه علی­رغم موضوع نگاره که لحظه پرتنش گریز یوسف و قرار گرفتن او در مظان اتهام خیانت است، فضای نگاره فضایی روحانی است و از سوی دیگر کاملاً متفاوت با ابیاتی از بوستان سعدی است که در حقیقت، بدان تعلق دارد.
هدف: مطالعه اصطلاح قرآنی «برهان رب» در قرآن کریم و هفت اورنگ جامی و تطبیق آن­ ها با نگاره بهزاد.
روش پژوهش: مطالعه تطبیقی حاضر با رویکرد تحلیلی-توصیفی صورت پذیرفته و اطلاعات آن به شیوه کتابخانه­ ای جمع‌آوری گردیده ­اند.
یافته‌ها: این پژوهش نشان داد که بهزاد متأثر از مفهوم برهان رب، نگاره را نه از سطح ظاهری داستان، بلکه از دیدگاه یوسف(ع) تصویر نموده است و درک تفسیر جامی از مفهوم برهان رب در سوره یوسف در مطالعه دقیق نگاره بهزاد راهگشاست.

Keywords [Persian]

  • برهان رب
  • یوسف و زلیخا
  • عبدالرحمن جامی
  • کمال‌ الدین بهزاد
  • نگارگری

References

- قرآن کریم.
- آژند، یعقوب. (1397). نگارگری ایران. جلد اول، چاپ چهارم، تهران: سمت
- آملی، سید حیدر. (1422 ه.ق). تفسیر المحیط الاعظم و البحر الخضم. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
- ابن عربی، محمد بن علی. (1381). حجاب هستی  (ترجمه گل بابا سعیدی). تهران: انتشارات شفیعی.
 - ابن منظور، محمد بن مکرم. (1332). لسان العرب. جلد سیزدهم. بیروت: دارالبیروت.
- الهی قمشه­ ای، حسین محی الدین. (1394). درسگفتار تفسیر سوره یوسف.
https://www.mp4.ir/Video?Watch=1594-1372494497
 - بلخاری، حسن. (1388). اورنگ. تهران: انتشارات سوره مهر.
- دستجردی، طاهره. (1384). نگاهی به تفسیر سوره یوسف یا یوسف نامه اثر پیرجمالی اردستانی اصفهانی. نشریه مطالعات و پژوهش‌­های دانشکده ادبیات و علوم انسانی، (41)، 325-342.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1392). المفردات فی غریب القرآن (ترجمه حسین خداپرست). تهران: نشر نوید اسلام.
- رجبی، زینب و پورمند، حسنعلی. (1398). تحلیل نگاره «یوسف و زلیخا» اثر کمال‌الدین بهزاد بر اساس نظریه ترامتنیت ژرار. نشریه کیمیای هنر، 8(2)، 77-95.
- رحمانی، جبار و ظفری نائینی، سپیده. (1394). پژوهش میان رشته‌­ای در هنر با رویکرد هرمنوتیکی هیرشی (مورد پژوهشی تحلیل هنر نگارگری، نگاره یوسف و زلیخا). نشریه کیمیای هنر، 4(15)، 47-63
- زرینکوب، عبدالحسین. (1362). ارزش میراث صوفیه. چاپ پنجم. تهران: انتشارات  امیرکبیر.
- جامی، احمد بن عبدالرحمن نورالدین. (1378). هفت اورنگ. چاپ اول. تهران: موسسه نشر میراث مکتوب.
- جامی، احمد بن عبدالرحمن نورالدین. (1386). نفحات الانس. چاپ اول. تهران: انتشارات سخن.
- جوادی آملی، عبداله. (1393). تفسیر موضوعی قرآن. جلد هفتم. چاپ نهم. تهران: نشر اسراء.
- حجازی، معینه السادات. (1395). بررسی تطبیقی نمادپردازی در حکایت یوسف و زلیخا با نگاره یوسف از دام زلیخا می گریزد از نسخه بوستان سعدی دوره تیموری. همایش بین المللی شرق شناسی، تاریخ و ادبیات پارسی. دانشگاه دولتی ایروان، ارمنستان.
- خواند میر، غیاث الدین. (1362). حبیب السیر (تصحیح محمد دبیر سیاقی). چاپ سوم. تهران: کتابفروشی خیام.
- سعدی، مصلح بن عبداله. (1388). کلیات سعدی (تصحیح محمد علی فروغی). چاپ سوم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
- طباطبایی، سید محمد حسین. (1378). تفسیر المیزان (محمدباقر موسوی همدانی). جلد یازدهم. چاپ ششم. تهران: بنیاد علمی فکری علامه طباطبایی.
- غزالی، احمد بن محمد. (1394). سونح العشاق  (تصحیح احمد مجاهد). چاپ پنجم. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- مجلسی، محمد باقر. (1403 ه.ق). بحارالانوار. بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
- مدیری، لیلا و مالمیر، محمد ابراهیم. (1393). تأملی بر تأویلات داستان یوسف (ع) در متون عرفانی بر پایه امهات متون نظم قرن ششم تا نهم. نشریه ادیان و عرفان، 11(42)، 111-144.
- معین، محمد. (1376). فرهنگ لغات معین. جلد اول. چاپ هفتم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
- میبدی، احمد بن محمد. (1371). کشف الاسرار و عده الابرار (اهتمام علی اصغر حکمت). چاپ پنجم. تهران: انتشارات امیرکبیر.
Paykareh
Volume 9, Issue 20 - Serial Number 20
September 2020
Pages 13-22

Files

History

  • Receive Date: 10 June 2020
  • Revise Date: 24 June 2020
  • Accept Date: 22 August 2020

Share

How to cite

Statistics