Analysis of the mythical figures in Hasanlu golden bowl (Iron Age) painting based on Gilbert Durand’s night and day system approach

Document Type : Original Article

Authors

1 Master of Archeology, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

2 Master of Archeology, Faculty of Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran

Abstract

Problem definition: Hasanlu golden bowl painting is one of the original surviving arts of Hasanlu district, which reflects the attitudes and beliefs of human societies (Iron Age). In this work, the artist has portrayed Ahurian (good) against Ahrimanian (evil) concepts, and has created an image that has a positive or negative rating from this point of view. Looking at Hasanlu golden bowl painting from this perspective, is rooted in Gilbert Durand’s mythological approach. He believes that mental images are divided into two systems, night and day. According to these systems, it is attempted here to answer the question that what is the dominant mythological approach in Hasanlu bowl.
Objective: The purpose of this study is to identify the mythological concepts of Iranian artistic elements with new perspectives.
Research method: The present research has been conducted in a descriptive-analytical manner. The research data has been reviewed and analyzed using case method. The required information has been also collected in a library manner.
Result: The artist has illustrated the image of Hasanlu bowl using its imaginative forms and metaphysical power and with the help of mythology, positive individual themes and his society and at the same time, has depicted the negative themes. In contrast to the day system (sublime, light and separator), he has used the night one (falling, dark and animal features). Finally, the day system has been found to have a higher frequency compared to the day one in the images of Hasanlu golden bowl.
 

Keywords

Article Title [Persian]

تحلیل ریخت‌های اسطوره‌ای در نگارة جام زرین حسنلو (عصر آهن) بر اساس رویکرد منظومة شبانه و روزانة ژیلبر دوران

Authors [Persian]

  • چنور سیدی 1
  • فاطمه سیدی 2
1 کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2 دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
Abstract [Persian]

بیان مسئله: نگارة جام زرین حسنلو، از هنرهای اصیل برجای ماندة محوطة حسنلو است که دربرداندة  نگرش ­ها و باورهای جوامع بشری (عصر آهن) است. هنرمند در این اثر(جام زرین حسنلو)، ﻣﻀﺎﻣﻴﻨﻲ اهورایی( نیک) را در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻀﺎﻣﻴن اهریمنی (شر) به تصویر کشیده است و از این منظر، ﺗﺼوﻳﺮی را ﻛﻪ دارای  ارزش­ گذاری بار  ﻣﺜﺒﺖ ﻳﺎ ﻣﻨﻔﻲ است، آفریده است. ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻦ از اﻳﻦ منظر ﺑﻪ نگارة جام زرین حسنلو، رﻳﺸﻪ در رویکرد اسطوره ­شناسی «ژﻳﻠﺒﺮ دوران» دارد. وی بر این باور است، تصویرهای ذهنی به دو منظومه، شبانه و روزانه ﺗﻘﺴﻴﻢ می­ شوند. با توجه به این منظومه‌ها،  اینکه  در جام حسنلو چه رویکردی اسطوره‌ای غالب است سؤالی است که در این پژوهش به آن پاسخ داده می‌شود.
هدف: هدف این پژوهش، شناخت مفاهیم اسطوره‌ای عناصر هنری ایران  با نگرش‌های  جدید است.
روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، توصیفی – تحلیلی است. دادة پژوهش به روش موردی بررسی و تحلیل شده است. جمع ­آوری اطلاعات نیز به شیوة کتابخانه ­ای است.
یافته ­ها: هنرمند، نگاره جام حسنلو را با یاری گرفتن از صورت ­های تخیلی و قدرت متافیزیکی آن و با استمداد از اسطوره­ پردازی، مضامین مثبت شخصی و جامعه دورة خود را به تصویر در آورده و مقارن با آن،  مضامین منفی را ترسیم نموده است. در تقابل منظومة روزانه (عرشی، روشنایی و جداکننده) منظومة شبانه (ریخت­ های سقوطی، تاریکی و حیوانی) به کار برده است، در نهایت منظومه روزانه به نسبت شبانه در تصاویر جام زرین حسنلو از بسامد بالایی برخوردار است.

Keywords [Persian]

  • نگارة جام زرین حسنلو
  • اسطوره
  • منظومه شبانه و روزانه
  • ژیلبر دوران

References

- الیاده، میرچا. (1362). چشم اندا­زهای اسطوره (مترجم جلال ستاری). تهران: توس.
- الیاده، میرچا. (1384). اسطورۀ بازگشت جاودانه (ترجمة بهمن سرکاراتی). تهران: طهوری.
- پرادا، آیدت. (1386). هنر ایرانشناس (ترجمة یوسف مجیدزاده). تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- خواکرم، نسرین. (1384). جام زرین حسنلو (مترجمان زهرا زارعی و علی بحران­پور). ماهنامه خبری علمی و فرهنگی گزارش گفت و گو. (16)، 118-120.
- زردشتی، پریناز. (1398). بررسی تطبیقی جام‌­های زرین حسنلو، مارلیک و کلاردشت (با تکیه بر شناخت تمدن، باورها، نماد­ها و اسطوره­‌ها) مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی دو سالانه باستان شناسی و تاریخ هنر ایران. مازندران: دانشگاه مازندران.
- شریعتی، سارا. (1385). جامعه-انسان شناسی تخیل. فصلنامة خیال، (17)، 88–98.
-شریفی ولدانی، غلامحسن و شمعی، میلاد. (1390). تحلیل صورت‌­های خیالی در شعر پایداری بر اساس نقد ادبی جدید. نشریة ادب پایداری، 2(4)، 299-321.
- صدرائی، علی و علیون، صمد. (1387). مجموعه مقالات جام زرین حسنلو. تهران: گنجینة هنر.
- طلایی، حسن. (1394). عصر مفرغ ایران. تهران: سمت
- طلایی، حسن. (1397). عصر آهن ایران. تهران: سمت.
- عباسی، علی. (1380). ژیلبر دوران، منظومة شبانه و روزانه. مجلة کتاب ماه کودک و نوجوان، (46)، 79 –94.  
- عباسی، علی. (1384). طبقه بندی و کاربرد عنصر تخیل بر سه تابلوی مجید مهرگان با رویکرد ژیلبر دوران. مقالات اولین هم اندیشی تخیل هنری. تهران: فرهنگستان هنر.
- عباسی، علی. (1387). جایگاه من فردی یا من خلاق. مجلة پژوهش‌نامه فرهنگستان هنر، (8)، 113 –127.
- عباسی، علی. (1390). ساختارهای نظام تخیل از منظر ژیلبر دوران. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- قائمیان، پگاه. (1385). گزارش سخنرانی دکتر عباسی در نشست بررسی تخیل­ هنری از منظر ژیلبر دوران. خبرنامه فرهنگستان هنر، (46)، 8 -9.
- محمودی، فتانه. (1387). مضامین دینی در نقوش سقانفارهای مازندران. مجلة کتاب ماه، (118)،80 –87.
- مختاری، محمد. (1379). انسان در شعر معاصر. تهران: توس.
- نجفی قره­آغاجی، محمدرضا. (1390). جستاری در نقوش هنری جام طلایی حسنلو و پیشینة نقوش آن. دو فصلنامة هنرهای تجسمی نقش­مایه، 4(7)، 81 -88.
 
-Durand, G. (1992). Les Struchtres Anthropologiques de L` imaginaire.11 Edi. Paris: Bordas-.  
Durand, G. (1996). Introduction a la mythodologie. Mythes et soietes. Paris: Albin Michel La  Lensee et le Sacre.                                                                                                                                                           
-Dyson, RH. (1989). Rediscovering Hasanlu. Expedition, (31), 3–11-                                              
   -Manovich, L. (2001). The Language of the New Media. Cambridge: MIT Press-
Paykareh
Volume 9, Issue 21
December 2020
Pages 53-63

Files

History

  • Receive Date: 13 December 2020
  • Revise Date: 27 January 2021
  • Accept Date: 03 February 2021

Share

How to cite

Statistics