The Study of the Confrontation between the Immature Lover and the Mature Admirer in the Allegory of Salim Baghdadi’s Acquaintance with Majnun from Nizami’s Khamsah and an Illustrated Manuscript Belonging to 835 AH

Document Type : Original Article

Authors

1 Department of Higher Art Studies, Fine Arts Campus, University of Tehran, Tehran, Iran

2 . Department of Higher Art Studies, Fine Arts Campus, University of Tehran, Tehran, Iran

Abstract

Problem Definition: While the predominant reliance of painting studies is only on visual analysis of the artworks, love is one of the important themes of Persian mysticism and literature and has had a wide expression in Iranian paintings. The present study is a comparative one between Nizami’s Khamsah and an illustrated manuscript in 835 AH related to the allegory of Salim Baghdadi’s acquaintance with Majnun, and the views of Ahmad Ghazali. Since it is not possible to vote for a realistic or mystical picture without considering the literary and mystical text, it has been attempted in this article to answer the question: To which allegory of Leyli and Majnun Masnavi of Nizami’s Khamsah does the painting of Salim Baghdadi’s acquaintance with Majnun from an illustrated manuscript in 835 AH refer to? and what is the interpretation of this allegory based on Islamic mysticism and what is the meaning of the mystical points mentioned in this allegory?
Objective: The aim of this study is to compare the aforementioned painting with Iranian Islamic literature and mysticism.
Research Method: The present study has been conducted using an interpretive-analytical method and research information has been collected through library resources.
Results: The main theme of the mentioned allegory is the difference between the beginning and the end of love. Since, historically, the closest mystic to the time of Nizami Ganjavi, who had comprehensive and complete comments on divine love, is Ahmad Ghazali and also due to the significant similarity between their thoughts regarding this love, the mystical aspect of the current study has been based on the book Savaneh-al-Oshagh (Lovers’ events). The present research first seeks to reach the opinion that the mentioned painting has a mystical aspect. In the next step, the allegory mentioned in this picture from Nizami’s Khamsah is interpreted based on the views of Ahmad Ghazali, and the difference between the moods of the lover in the beginning and the end of love is expressed.

Keywords

Article Title [Persian]

مطالعه تقابل عاشق مبتدی و عاشق منتهی در تمثیل آشنا شدن سلیم بغدادی با مجنون از خمسه نظامی و نگاره نسخه مصور ۸۳۵ هجری قمری

Authors [Persian]

  • پریما میرلوحی 1
  • حسن بلخاری قهی 2
1 کارشناس ارشد گروه مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 استادگروه مطالعات عالی هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
Abstract [Persian]

بیان مسأله: مطالعات نگارگری در ایران عمدتاً متمرکز بر وجه بصری آن­‌ها بوده در حالی‌که پیوند میان نگارگری ایرانی، ادبیات فارسی و عرفان ایرانی-اسلامی امری غیر قابل انکار است و بدون در نظر گرفتن متن ادبی و عرفانی نگاره نمی‌توان به واقع‌گرا و یا عارفانه بودن آن رأی داد. بر این اساس مطالعه حاضر با تطبیق تمثیل نگاره «آشنا شدن سلیم بغدادی با مجنون» از نسخه مصور ۸۳۵ ه.ق بر بنیان کتاب سوانح العشاق احمد غزالی به موضوع تقابل عاشق مبتدی و عاشق منتهی می پردازد. دلیل تطبیق نگاره خمسه نظامی با کتاب سوانح العشاق، نزدیکی دوره زمانی نظامی به زمان زندگی احمد غزالی و آراء جامع غزالی در باب عشق الهی و همچنین همسویی اندیشه نظامی با احمد غزالی در باب عشق الهی است. چیستی تأویل تمثیل نگاره مذکور بر مبنای عرفان اسلامی و نیز مفاهیم عارفانه مورد اشاره این تمثیل از جمله پرسش‌هایی است که در این مطالعه به آن پاسخ داده می‌شود.
هدف: مطالعه حاضر با هدف تأویل تمثیل آشنا شدن سلیم بغدادی با مجنون از خمسه نظامی بر مبنای عرفان اسلامی بخصوص آراء احمد غزالی در کتاب سوانح العشاق و بررسی چگونگی بازتاب آن در نگاره نسخه مصور ۸۳۵ ه.ق انجام شده است.
روش پژوهش: مطالعه به‌روش تحلیلی-تفسیری انجام یافته­ و اطلاعات تحقیق به‌روش کتابخانه‌­ای جمع‌­آوری گردیده ­است.
یافته­‌های پژوهش: اولاً رسیدن به این رای است که نگاره مذکور وجهی عارفانه داشته و در نظر گرفتن آن در شمار نگاره­‌های واقع‌­گرا صرف امری نادرست است و در گام بعدی تمثیل مورد اشاره این نگاره از خمسه نظامی بر بنیان آراء احمد غزالی تأویل گردیده و تفاوت احوال و صفات عاشق در بدایت و نهایت عشق بیان گردیده است.
 

Keywords [Persian]

  • خمسه نظامی
  • لیلی و مجنون
  • نگارگری ایرانی
  • عشق الهی
  • احمد غزالی

References

- آژند، یعقوب. (1397). نگارگری ایرانی. تهران: سازمان سمت.
- ابن خلکان، احمد بن محمد. (1381). منظر الانسان)ترجمه شجاع سنجری(چاپ اول. ارومیه: انتشارات دانشگاه ارومیه.
- ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر. (م2002). طبقات الشافعیه(تصحیح منصور عبدالحفیظ). بیروت: دارالمدار الاسلامی.
- ابوالقاسمی، محمدرضا. (1394). ملاحظاتی درباره زیبایی شناسی نگارگری ایرانی. پژوهش‌های باستانی، ۵ (۲)، 15-32.
- بلخاری، حسن. (1388).  اورنگ مجموعه مقالات درباره مبانی نظری هنر. چاپ اول، تهران: سوره مهر.
- بلخاری، حسن. (1397). درسگفتار سوانح العشاق احمد غزالی. تهران: شهرکتاب.
- بهروزی‌پور، حسین. (1398). صورت، بیان و معنا در نگارگری ایران بر پایه دیدگاه‌های دینی و عرفانی تیتوس. مطالعات باستان شناسی پارسه، ۳ (۱۰)، 127-148.
- ثروتیان، بهروز. (1394). اندیشه‌های نظامی گنجه‌ای. چاپ دوم، تهران: نشر آیدین.
- ثروتیان، بهروز. (1382). نظامی گنجه‌ای. چاپ اول، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگ.
- زرینکوب، عبدالحسین. (1362). دنباله تصوف. چاپ اول، تهران: امیرکبیر.
- سبکی، عبدالوهاب بن علی. (1413ه.ق). طبقات الشافعیه الکبری. چاپ اول، قاهره: دار إحیاء الکتب العربیة.
- غزالی، احمد ابن محمد. (1394). سوانح العشاق(تصحیح احمد مجاهد). چاپ پنجم. تهران: دانشگاه تهران.
- کشاورز، گلناز. (1394). جوهره مثالی هنر نگارگری ایرانی و نقش سنت در آن. کیمیای هنر، ۴ (۱۶)، 77-90.
- محمدی وکیل، مینا. (1388). نقد معناشناختی در مطالعه تطبیقی ادبیات و نقاشی با تکیه بر داستان لیلی و مجنون. جلوه هنر، ۱ (۲)، 25-38.
- مقدم اشرفی، مرجان. (1367). همگامی نقاشی با ادبیات(ترجمه رویین پاکباز)، تهران: انتشارات نگاه.
- میرلوحی، پریما. (1398). مطالعه درباب ساختار معماری و سرنوشت مدارس نظامیه. سومین کنگره بین المللی عمران، معماری و شهرسازی.
- میرلوحی، پریما. (1399). مطالعه تطبیقی آراء احمد غزالی و عین القضات همدانی در باب عشق الهی و بازتاب آن در نگارگری ایرانی(پایان نامه کارشناسی ارشد تاریخ هنر جهان اسلام). پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران. تهران. ایران.
- نظامی گنجوی، الیاس بن یوسف. (1388). خمسه نظامی(تصحیح وحید دستگردی). چاپ اول. تهران: انتشارات نگاه
- هوشمند منفرد، ندا. (1397). ارتباط واقعگرایی در هنر نگارگری مکتب دوم تبریز و عرفان اسلامی. مبانی نظری هنرهای تجسمی، ۲ (۳)، 57-67.
Paykareh
Volume 10, Issue 23
June 2021
Pages 31-45

Files

History

  • Receive Date: 21 March 2021
  • Revise Date: 11 June 2021
  • Accept Date: 30 June 2021

Share

How to cite

Statistics