An examination of the decorations of the wooden door of the tomb of four kings in Lahijan is available in the National Museum of Iran

Document Type : Original Article

Author

Department of Graphic, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

Abstract

 
Problem Definition: The wooden door of the tomb of four kings in Lahijan is one of the woodcarvings works available in the National Museum of Iran, which has a special value in terms of antiquity and beauty, as well as the inscriptions used in it. This door belongs to the Kiya dynasty that ruled in the northern regions of Iran at the same time as the Safavid period. Several prestigious artworks have been left from the Kiya period, including the woodcarving technique, one of which is the tomb of four kings of Lahijan and its ancient door. The present research seeks to answer the question of what are the motifs of the mentioned door and also the themes used in it and also identify the themes and contents of this historical work.
Objective: The aim of this research is to get acquainted with the Kiya’s art in the northern region of Iran and also to get acquainted with the visual and architectural elements of the region.
Research Method: The present study has been conducted based on the library resources and historical perspective in a descriptive-analytical manner.
Results: The plant motifs including arabesque and khatai have been used with remarkable elegance and variety in the decorations of the door of the tomb of four kings, all of which are the common motifs of the Safavid period. The most used line in inscriptions is the thuluth. Moreover, the themes of the inscriptions also include historical prayers and poetry. In general, by examining the characteristics of this work, it can be stated that the Kiaya government, like the Safavid rulers of their time, have perfectly considered the visual principles of the motifs.

Keywords

Article Title [Persian]

مطالعه تزئینات «درِ چوبی» بقعه چهارپادشاهان لاهیجان موجود در موزه ملی ایران

Author [Persian]

  • مهسا تندرو
کارشناس ارشد گرافیک، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
Abstract [Persian]

بیان مسئله: درِ چوبی بقعه چهار پادشاهان لاهیجان یکی از آثار منبت­ کاری موجود در موزه ملی ایران است که به لحاظ قدمت و زیبایی و نیز کتیبه های به کار رفته در آن دارای ارزشی ویژه‌‌ است. این در متعلق به دوره حکومت کیاییان است که  همزمان با دوره صفوی در مناطق شمال کشور حکمرانی می­ کردند. از دوره کیائیان آثار هنری گران بهایی از جمله آثار چوبی با تکنیک منبت کاری به جای مانده است که یکی از آن‌ها بقعه چهارپادشاهان لاهیجان و از جمله در قدیمی این بقعه است. این پژوهش با پاسخ به سؤالات چیستی نقوش درِ بقعه گفته شده و نیز مضامین به کار رفته در آن به مسئله این تحقیق که شناخت مضامین و محتوی این اثر تاریخی‌ست، پاسخ می‌دهد.
هدف: شناخت و آشنایی با هنر کیائیان در منطقه شمال ایران و آشنایی با عناصر بصری و معماری منطقه هدف این پژوهش است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر با استناد به منابع کتابخانه‌ای و نگاه تاریخی به شیوه توصیفی تحلیلی انجام گرفته است.
یافته‌ها: در تزئینات درِ بقعه چهار پادشاهان، از نقوش گیاهی شامل اسلیمی و ختایی با ظرافت و تنوع چشم­‌گیری استفاده شده است و همگی آن‌ها از نقوش رایج دوره صفوی‌ست. بیشترین خط استفاده شده در کتیبه‌ها خط ثلث است. همچنین مضامین کتیبه‌­ها شامل دعا و شعر است. به طور کلی با بررسی ویژگی­‌های این اثر می‌­توان گفت، حکومت کیاییان مانند حاکمان هم عصر خود صفویان، اصول بصری نقوش را در حد کمال در نظر داشته­‌اند. 

Keywords [Persian]

  • کیاییان
  • بقعه چهارپادشاه
  • در چوبی لاهیجان
  • هنر شیعی
  • کتیبه نگاری

References

-.............. (1362). حدودالعالم من­المشرق الی­مغرب( به تصحیح منوچهر ستوده). تهران: نشر طهوری.
- داننده، سمیرا سادات و صحراگرد، مهدی. (1393). شناسایی قابلیت­های بصری کتیبه­های مجموعه زیارتی امام رضا (ع)(کارشناسی ارشد). دانشکده غیرانتفاعی فردوس، مشهد، ایران.
- رابینو، یاسنت لویی. (1374)، ولایات دارالمرز ایران، گیلان، ترجمه جعفر خمامی زاده، چاپ چهارم، رشت: نشر طاعتی.
-زامباور، المستشرق. (1980). معجم الانساب و الاسرات الحاکمه فی التاریخ الاسلامی. بیروت: دارالرائد العربی
- ستوده، منوچهر. (1374). از آستارا تا استارباد (جلد دوم). چاپ دوم. تهران: نشر آگاه.
- سقایی، سارا و بهروزی­پور، حسین. (1396). نقش کتیبه­نگاری بناها در ترویج اندیشه­های مذهبی و مشروعیت حاکمان صفوی (مطالعه موردی بناهای اصفهان، اردبیل و مشهد). شیعه­شناسی، ۱۵(۵۸)، ۲۰۴-۲۲۸.
- سمرقندی، عبدالرزاق. (1382). مطلع السعدین و مجمع البحرین(تصحیح عبدالحسین نوایی). جلد دوم. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- شایسته­فر، مهناز و گلمغانی­زاده اصل، ملکه. (1381). تزیینات کتیبه­ای نمای بیرونی بقعه شیخ صفی­الدین اردبیلی. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، ۱۹(۳۷)، ۸۳-۱۰۳.
- صحراگرد، مهدی و شیرازی، علی­اصغر. (1389). تأثیرات تحولات خوشنویسی(خط ثلث) برکتیبه­نگاری ابنیه اسلامی ایران سده چهار تا نهم هجری. نگره، ۵(۱۴)، ۵۱-۶۴.
- صفا، ذبیح­اله. (1369). تاریخ ادبیات ایران. (جلد پنجم). تهران: انتشارات فردوسی.
- علی­محمدی، مریم. (1392). بررسی و تحلیل کتیبه­های درهای چوبی اماکن مذهبی در استان­های اصفهان و قزوین دورة صفویه با نگاهی به درهای کتیبه­دار چوبی شاخص در سایر مناطق(پایان­نامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر). دانشکده هنر، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.
- فومنی، عبدالله. (1314). تاریخ گیلان. رشت: نشر دبیرستان شاهپور.
- کاشانی، ابوالقاسم عبدالله. (1348). تاریخ الجایتو، به اهتمام مهین همبلی. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
- کیانمهر، قباد. (1383). ارزش­های زیبایی­شناسی منبت­کاری سبک صفوی(پایان­نامه دکتری پژوهش هنر). دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
- نعیمی، سهیلا. (1389). آل کیا و علل سقوط آن در گیلان. فصلنامه تاریخ اسلام و ایران، ۲۰(۷)، ۱۱۴-۱۳۴.
- نفیسی، سعید. (1306). آثار تاریخی«چهار پادشاه» در لاهیجان. نشریه تعلیم و تربیت، ۱(۲۸ و۲۹)، ۲۶۶-۲۸۳.
- یوسف جمالی، محمد کریم و پناهی، عباس. (1386). اوضاع مذهبی گیلان در عصر آل کیا. پژوهشنامه تاریخ، ۲(۶)، ۱۵۳-۱۹۲.
Paykareh
Volume 10, Issue 23
June 2021
Pages 46-59

Files

History

  • Receive Date: 13 June 2021
  • Revise Date: 01 August 2021
  • Accept Date: 21 August 2021

Share

How to cite

Statistics