Character Design in Al-Inju School of Persian Miniature Painting in the Eighth Century (Study Samples: Shāhnāmeh 733 AH and Samak-e Ayyār Illustrated Manuscripts

Document Type : Original Article

Authors

1 Department of Graphic Design And Illustration, Visual Arts Faculty, Tehran University of Art, Tehran, Iran

2 Department of Graphic Design And Illustration, Visual Arts Faculty, Tehran University of Art, Tehran, Iran.

Abstract

Problem Definition: Among the schools of miniature paintings, those paintings left from the Shiraz school of the eighth century AH are significant and unique due to the preservation of the artistic traditions of ancient Iran and their expressive approach. Considering that the composition of the paintings based on the arrangement of the figures was one of the main features of the Shiraz school of miniature painting in the Al-Inju period, this study aimed to study and compare the method of characterization in the paintings of two illustrated manuscripts left from the Shiraz school, namely Samak-e Ayyār with 80 images and the Shāhnāmeh 733 AH with 52 images. In addition, it provides explanations about the characterization and design of the figures in Al-Inju miniature paintings and addresses the similarities and differences between the images of these two illustrated manuscripts.
Objective: The present study aimed to identify and investigate the characterization of the Shiraz school of miniature painting through the visual analysis of the two illustrated manuscripts of Shāhnāmeh 733 (St. Petersburg) and Samak-e Ayyār (Oxford).
Research Method: This research is qualitative in terms of the nature of data and is fundamental considering the purpose. Data collection is a library-based approach, and various instruments such as observation and checklist have been used in compiling the data and writing the research results.
Results: The characters in the studied paintings can be divided into six groups based on their social status: kings, court women, non-court women, female Ayyār, servants, and warriors. The results of this study indicate that each of these six groups differs in following the visual conventions in terms of the type of costume and their physical placement mode in the paintings; the style and position of the characters in the two versions of paintings show their personality traits and social status in each story. In this way, the appearance and design of human characters are the same in both manuscripts, but the way the painter deals with the characters in each version is different. The painter of the Samak-e Ayyār illustrated manuscript has provided more painting space for high-ranking characters, including kings. He portrayed kings, both good and evil, sitting on thrones while the painter of Shāhnāmeh 733 AH manuscript has considered the throne as a place to show royal oppression; the kings were not depicted seated on the throne in Shāhnāmeh manuscript unless they were on the side of evil.

Keywords

Article Title [Persian]

پیکرنگاری درمکتب نگارگری آل‌اینجو در سدۀ هشتم (نمونه‌های موردمطالعه: نگاره‌های نسخ خطی شاهنامه ۷۳۳ق و سمک عیار)

Authors [Persian]

  • علی بوذری 1
  • نیلوفر عطایی فر 2
1 استادیار گروه ارتباط تصویری و تصویرسازی، دانشکدۀ هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
2 کارشناس ارشد گروه تصویرسازی، دانشکدۀ هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر، تهران، ایران
Abstract [Persian]

بیان مسئله: در میان مکاتب نگارگری، آثار نگارگری به‌جا مانده از مکتب شیراز قرن هشتم هجری قمری به‌دلیل حفظ سنت‌های هنری ایران باستان و رویکرد بیانی آن‌ها، شاخص و منحصر به فرد هستند. با توجه به این موضوع که ترکیب‌بندی نگاره‌ها بر اساس چیدمان پیکره‌ها از ویژگی‌های اصلی مکتب نگارگری شیراز در دوره آل‌اینجو بوده، این پژوهش با هدف مطالعه و مقایسۀ شیوۀ شخصیت‌پردازی در نگاره‌های دو نسخۀ خطی به‌جا مانده از مکتب شیراز، یعنی سمک عیار با ۸۰ نگاره و شاهنامۀ ۷۳۳ ه.ق. با ۵۲ نگاره، علاوه بر پاسخ به این پرسش که شخصیت‌پردازی و طراحی پیکره‌ها در نگاره‌های مکتب آل‌اینجو چه خصوصیاتی داشته، به وجوه اشتراک و افتراق نگاره‌های این دو نسخه پرداخته است.
هدف: مقاله حاضر با هدف شناخت و بررسی شخصیت‌پردازی در نگارگری مکتب شیراز به مطالعه بصری دو نسخۀ خطی شاهنامه ۷۳۳ (سنت پترزبورگ) و نسخۀ خطی سمک عیار (آکسفورد) خواهد پرداخت.
روش پژوهش: این پژوهش از نظر ماهیت داده‌ها، کیفی بوده و از منظر هدف، بنیادی است. جمع‌آوری اطلاعات به شیوۀ کتابخانه‌ای انجام شده است. در نگارش و تدوین این پژوهش از ابزارهای گوناگونی از جمله مشاهده و سیاهۀ وارسی استفاده شده است.
یافته‌ها: شخصیت‌ها در نگاره‌های مورد بررسی را می‌توان بر اساس جایگاه اجتماعی به شش گروه پادشاهان، زنان درباری، زنان غیر درباری، زنان عیار، ملازمان و جنگجویان تقسیم کرد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که هر کدام از این گروه‌های شش‌گانه در پیروی از قراردادهای بصری از منظر نوع تن‌پوش و حالت قرارگیری در نگاره‌ها تفاوت‌هایی دارند و نحوه و محل قرارگیری شخصیت‌ها در نگاره‌های دو نسخه نشان ‌دهندۀ ویژگی‌های شخصیتی و جایگاه اجتماعی آن‌ها در هر داستان است. چنانچه شکل ظاهری و نوع طراحی شخصیت‌های انسانی در هر دو نسخه یکسان است؛ اما شیوۀ برخورد نگارگر با شخصیت‌ها در هر نسخه متفاوت است. نگارگر نسخۀ خطی سمک عیار برای اشخاص عالی‌رتبه، از جمله پادشاهان فضای بیشتری در نگاره در نظر گرفته است. او پادشاهان را چه نیکو و چه ظالم، نشسته بر تخت ترسیم کرده؛ اما نگارگر نسخۀ خطی شاهنامۀ ۷۳۳ه.ق. تخت را محلی برای نشان دادن ظلم شاهانه در نظر گرفته است. پادشاهان در این نسخۀ خطی بر تخت تکیه نزده‌اند، مگر آنکه در جبهه شر قرار گرفته باشند.

Keywords [Persian]

  • تصویرگری
  • نگارگری ایران
  • مکتب شیراز
  • آل‌اینجو
  • سمک عیار
  • شاهنامۀ ۷۳۳

References

- آژند، یعقوب. (۱۳۷۸). مکتب نگارگری شیراز. تهران: فرهنگستان هنر.
- ارجانی، فرامرز بن خداداد. (1362). سمک عیار (تصحیح پرویز خانلری). تهران: آگاه.
- بینیون، لورنس، ویلکینسون، ج. و. س. و گری، بازیل. (1367). سیر تاریخی نقاشی ایرانی(ترجمه محمد ایرانمنش). تهران: امیرکبیر.
- پاکباز، روئین. (۱۳۷۹). نقاشی ایران، ازدیرباز تا امروز. تهران: زرین و سیمین.
- پاکباز، روئین. (۱۳۸4). دایره‌المعارف هنر. تهران: فرهنگ معاصر.
- جامشهریاری، سمیه. (1391). مقایسه تطبیقی شاهنامه 731و33(پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته نقاشی). دانشکدۀ هنرهای تجسمی، دانشگاه الزهراء، تهران، ایران.
- زنهاری، رکسانا. (1384). نقد مجالسی از شاهنامه سن پترزبورگ(پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته صنایع دستی). دانشکدۀ هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران.
- زنهاری، رکسانا. (1386). نقد مجالسی از شاهنامه سن پترزبورگ. فصلنامه هنر، (72)، صص. 127-153.

- عباچی، معصومه، فهیمی‌فر، اصغر و طاووسی، محمود. (1396). بررسی تطبیقی نگاره‌هایی از کهن‌ترین شاهنامه‌ی جهان با شاهنامه‌های مکتب شیراز اینجو (725-758ه.ق). هنرهای زیبا، 22 (4)، صص. 63-74.

- کرمی، محمد حسین. (1384). تصویر و جایگاه زن در داستان‌های عامیانه سمک عیار و داراب‌نامه. علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، (42)، صص. 125-136.
- گری، بازیل. (1369). نقاشی ایران(ترجمه عربعلی شروه). تهران: عصر جدید.
- مراثی، محسن. (1391). تبیین بررسی چگونگی ترکیب نوشته و تصویر و خاستگاه آن در نگارگری مکتب شیراز دورة آل اینجو. نگره، (23)، صص. 43-52.
- میرزا ابوالقاسمی، محمدصادق. (1387). نگاهی به شاهنامۀ 733 هجری. آیینه خیال، (6)، صص. 64-69.
- Adamova, Adel T. (2004). “The St. Petersburg Illustrated Shahnama of 733 Hijra (1333 AD) and the Injuid School of Painting”. In Shahnama: The Visual Language of the Persian Book of King(R. Hillenbr, Edit). London: Routledge
- Adamova, Adel' T, Giuzal'ian, L T. (1985). Миниатюры рукописи поэмы шахнаме. Leningrad [Saint Petersburg]: Искусство.
- Limbert, J W. (2007). Shiraz in the Age of Hafez: The Glory of a Medieval Persian City( M E. Felezi, Trans). Tehran: Daneshnameh Fars
- Stchoukine, I. (1936). La peinture iranienne sous les derniers ‘Abbâsides et les îl-Khâns. Bruges: Imprimerie Ste. Catherine.
- Wright, E. (2013). The look of the book. Washington, D.C.: Freer gallery of Art and Arthur M. Sackler Gallery.
- Zenhari, R. (2014). The Persian Romance Samak-e Ayyar Analysis of an Illustrated Inju Manuscript. Dortmund: Verlag für Orientkunde.
Paykareh
Volume 10, Issue 25
December 2021
Pages 77-92

Files

History

  • Receive Date: 05 December 2021
  • Revise Date: 14 February 2022
  • Accept Date: 10 March 2022

Share

How to cite

Statistics