Evolution of Typographic Posters of the 1380s from the Perspective of Robert Wuthnow's Cultural Changes

Document Type : Original Article

Authors

1 Department of Comparative and Analytical History of Islamic Art, Faculty of Theoretical Sciences and Higher Art Studies, University of Arts, Tehran, Iran.

2 Department of Graphic Arts, Faculty of Visual Arts, Tehran University of Arts, Tehran, Iran.

Abstract

Problem Definition: Since the formation of graphic design in Iran, the central approach to poster design has been mostly focused on the style of illustration. From the 1380s onwards, typographic poster design was presented as the dominant visual approach in Iranian graphic design. The main research question here is "What factors have underlined the environmental developments and cultural changes which made the Iranian graphic design move towards design of typographic posters?" In addition, "What mechanisms and reasons have caused the expansion and institutionalization of typographic posters in graphic design in Iran?"
Objective: This aims to explain the contexts of cultural changes and intra-union factors in the formation and development of typographic posters of the 1380s.
Research Method: The method of this research is descriptive-analytical and the information has been obtained using library research and databases.
Results: Since the second half of the 1370s, with tolerant cultural policies and the cultural and artistic development of guild activities, a dynamic condition of multiple ideas has emerged in the society. Thanks to the publishing industry and expansion of books on political intellectualism and religious modernity alongside with a new generation of graphic designers influenced by the new wave of Western deconstructive graphics, new dimensions of the visual approach in typographic book cover design were formed. In the 1380s, the first groups of typographic poster designers and independent cultural and artistic centers created various experiences of Persian typography among the new generation of graphic designers. In this regard, cultural-governmental institutions supported this style by holding festivals and exhibitions of typographic posters. The actions of graphic designers in giving lectures, holding meetings and workshops, as well as international communication, played an effective role in getting acquainted with international typographic style designers in creating new visual horizons and stabilizing this trend.

Keywords


Article Title [Persian]

تحول پوسترهای تایپوگرافی دهه هشتاد شمسی از دیدگاه تغییرات فرهنگی روبرت وسنو

Authors [Persian]

  • بهرام حمیدی 1
  • کامران افشار مهاجر 2
1 دانشجوی دکتری تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشکده علوم نظری و مطالعات عالی هنر، دانشگاه هنر ، تهران، ایران.
2 استاد گروه گرافیک، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران.
Abstract [Persian]

بیان مسئله: از زمان شکل‌گیری طراحی گرافیک ایران رویکرد غالب طراحی پوستر عمدتاً بر شیوه تصویرگرایی معطوف بوده است. از دهه هشتاد به بعد طراحی پوسترهای تایپوگرافی به‌عنوان رویکرد تصویری مسلط در طراحی گرافیک ایران مطرح شد. آنچه در پرسش اصلی این پژوهش مطرح شده، این است که بستر تحولات محیطی و تغییرات فرهنگی در سوق‌یافتن طراحی گرافیک ایران به طراحی پوسترهای تایپوگرافی چه عواملی بوده است؟ همچنین چه سازوکارها و دلایلی موجب گسترش و نهادینه‌شدن پوسترهای تایپوگرافی در طراحی گرافیک ایران گردید؟
هدف: تبیین بسترهای تحولات فرهنگی و عوامل درون صنفی در شکل‌گیری و تحول پوسترهای تایپوگرافی دهة هشتاد شمسی، هدف این پژوهش است.
روش پژوهش: شیوه این پژوهش توصیفی‌ـ‌تحلیلی است و اطلاعات با استفاده از تحقیقات کتابخانه‌ای و پایگاه‌های اطلاعاتی به ‌دست آمده است.
یافته‌ها: از نیمه دوم دهه ۷۰ با سیاست‌گذاری‌های فرهنگی تساهل‌گرایانه و توسعه فعالیت‌های اصناف فرهنگی و هنری، فضای پویایی از اندیشه‌های متکثر در جامعه به‌وجود آمد. با تولید و گسترش کتاب‌های روشنفکری سیاسی و نوگرایی دینی با همکاری نسل جدید طراحان گرافیک متأثر از موج نو گرافیک ساختارشکن غربی، ابعاد جدیدی از رویکرد تصویری در طراحی جلد کتاب‌های تایپوگرافی شکل گرفت. در دهه ۸۰ نخستین گروه‌های طراحان پوستر تایپوگرافی، جریان‌های مستقل فرهنگی و هنری، همچنین حمایت نهادهای فرهنگی دولتی با برگزاری جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های پوسترهای تایپوگرافی، موجی از تجربیات متکثر تایپوگرافی فارسی در میان نسل جدید طراحان گرافیک به ‌وجود آوردند. کنش‌های طراحان گرافیک نیز در برگزاری سخنرانی‌ها، نشست‌ها و کارگاه‌های آموزشی، همراه با گشایش افق‌های ارتباطات بین‌المللی در امکان آشنایی با طراحان صاحب سبک تایپوگرافی بین‌المللی در خلق افق‌های جدید تصویری و تثبیت این جریان، نقش مؤثری بر جای گذاشتند.

Keywords [Persian]

  • پوستر تایپوگرافی
  • طراحی گرافیک
  • دهه هشتاد
  • تغییرات فرهنگی
- ادیم، کوروش. (1391). حضور ناب: درباره ساعد مشکی. نشریه تندیس. (228)، ص6.
- اعلایی، کیارنگ. (1395). گالری طراحان آزاد، http//kiarangalaei.com.
- افتخاری، زهرا. (1386). بررسی ریشه‌های ظهور سینمای نئورئالیستی-انتقادی در ایران پس از انقلاب 1367-1384 (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد پژوهش هنر ). دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران.
- افشار مهاجر، کامران. (1398). تاریخ طراحی گرافیک ایران. تهران: انتشارات فاطمی.
- امجدی، حوریه، مطلبی، مسعود و گنجی، قربانعلی. (1399). تحلیل مقایسه‌ای سیاست‌های اجتماعی-رفاهی در دولت‌های احمدی‌نژاد و روحانی. نشریه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، ۱۲(۳)، صص. 191-177.
- باغیشنی، نجمه. (1391). بررسی تاریخ شفاهی طراحی گرافیک مدرن ایران از دهه 20 تا پایان دهه 40 شمسی (پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه ارتباط تصویری). دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران.
- تشکری، پریسا و کاشانی، مجید. (1393). مجموعه مقالاتی درباره‌ی تاریخ طراحی جلد کتاب در ایران و گزیده‌ی سی و پنج سال طراحی جلد کتاب‌های معاصر ایران 1392_ 1357، تهران: انتشاران فرهنگسرای میر دشتی و هنر نو.
- تیموری، کاوه. (1392). بررسی ارزش‌های هنر مقاومت در خط و نقاشی خط انقلاب اسلامی. ماه هنر، (186)، صص. 20-28.
- جلایی‌پور، حمیدرضا. (1378). دولت پنهان، بررسی جامعه‌شناختی عوامی تهدیدکننده جنبش اصلاحات. تهران: انتشارات طرح نو.
- جلایی‌پور، حمیدرضا. (۱۳۸۹). جنبش دانشجویی در ایران با تأکید بر فعالیت‌های دانشجویی در دوره اصلاحات. نشریه بررسی مسائل اجتماعی ایران، ۱(۳)، صص. 213-179.
- رحیمی‌کیا، علیرضا و افتخاری، اصغر. (1399). مطالعه تطبیقی رویکرد دولت‌های هشتم و نهم جمهوری اسلامی ایران به سازمان‌های مردم نهاد فرهنگی و اجتماعی. نشریه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، ۱۰ (34)، صص. 48-27.
- رشیدی، علی. (1394). نشست خبری چهارمین نمایشگاه دوسالانه سرو نقره‌ای. http//.yjc.news.کد خبر: 5374399.  
- رضوانی، احسان. (1381). تایپوگرافی فارسی: به بهانه برگزاری نمایشگاه بوف کور. نشریه تندیس، ۱(۱)، ص. 15.
- صدیقی، بهرنگ. (1387). ناسیونالیسم ایرانی: تبیین جامعه شناختی تحولات اندیشه ناسیونالیستی نزد روشنفکران ایرانی از انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی (رساله دکتری جامعه شناسی سیاسی) دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.
- صیفوری، بیژن. (1393). زیر روی جلد: نگاهی به طراحی جلد کتاب از دهه شصت شمسی تا امروز. کتاب ویترین: مجموعه مقالات. تهران: انتشارات فرهنگسرای میردشتی.
- عابدینی، رضا. (1400). گفت‌وگو با رضا عابدینی. مصاحبه‌کننده: مریم کهوند. http//.vinesh.ir.
- عباسی سرمدی، مهدی و راهبر، مهرنوش. (1388). توسعة سیاسی در ایران پس از خرداد 1376. نشریه سیاست، ۳۹(۲)، صص. 280-259.
- فلسفی، محمد کاظم. (1390). بررسی تایپوگرافی در سه دهة 1340 تا آخر 1360(پایان نامه کارشناسی ارشد، گر.ه ارتباط تصویری). دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران.
- فوزی، یحیی. (1399). تحولات سیاسی-اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران (۱۳۵۷-۱۳۹۶). تهران: انتشارات سمت.
- قاسمی، صفت الله و زارع زاده، رسول. (1392). پیامدهای (اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی) ظهور طبقه متوسط جدید در ایران. نشریه آفاق امنیت، ۵(18) صص. 96-67.
- کشمیرشکن، حمید. (1396). کنکاشی در هنر معاصر ایران. تهران: انتشارات نظر.
- کهوند، مریم، (1395). فرهنگ دیداری گرافیک دیزاین در عصر دیجیتال. نشریه حرفه: هنرمند، (62)، صص. 38-57.
- گودرزی، مرتضی. (1390). گرافیک انقلاب. تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
- مریدی، محمدرضا. (1397). گفتمان‌های فرهنگی و جریان‌های هنری ایران. تهران: انتشارات دانشگاه هنر.
- مظفری، آیت. (1390). شاخص‌های اصول‌گرایی. نشریه حصون، (31)، صص. 70-60.
- ملکی، سپیده، اسداللهی، مصطفی و شاهرودی، فاطمه. (1395). بازنمایی هویت ملی ایران در طراحی گرافیک با تاکید بر عصر جهانی شدن. نشریه مطالعات ملی، 17(3)، صص. 70-82.
- ممیز، مرتضی. (1380). نمایشگاه پوسترهای تجربی طراحان گرافیک ایران. تهران: انتشارات داروگ نو.
- مهرآیین، مصطفی. (1386). شرایط تولید فرهنگ: ریشه‌های ظهور مدرنیسم اسلامی در هند، مصر و ایران (رساله دکتری، گروه جامعه شناسی) دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
- نجابتی، مسعود. (1397). گفت‌وگو با مسعود نجابتی. نشریه رشد آموزش هنر، (51)، صص. 38-28.
- نجابتی، مسعود. (1399). از اهمیت کلمه غافلیم. www.farsnews.ir. بازیابی‌شده تاریخ ۱۳۹۹-۱۲-۱۰، 13990916000168.
- نیل غاز، نسیم. (1389). نقاشی رئالیستی معاصر در ایران و شرایط اجتماعی ظهور آن 1376-1388، (پایان نامه کارشناسی ارشد پژوهش هنر) دانشگاه علم و فرهنگ، تهران، ایران.
- والی‌پور، مژگان. (1387). هنر، آموزش و اعتلای فرهنگ. نشریه گلستانه، (95)، صص. 27-18.
- وسنو، روبرت. (1399). جامعه‌شناسی فرهنگ: نظریه‌ای درباره رابطه اندیشه و ساختار اجتماعی (ترجمه مصطفی مهرآیین). تهران: نشر کرگدن.