A Survey on the Modernist Art Movement of Iran in Calligram (Based on the Orientation Towards Traditional and Modern Art Strains)

Document Type : Original Article

Author

Department of Graphics, Faculty of Arts, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran.

Abstract

Problem Definition: This article seeks to have a historical and artistic analysis of the modern art movement of Iran, take a look at its roots and emergence contexts, to clarify the foundations of the innovational movement in the art of modern painting in Iran, especially in calligram. Calligraphy, which has a sacred background and is related to the writing of the divine book, has followed its historical course from the past centuries with a rich history until secularization and has gone through many ups and downs. The problem of this article is whether Calligram (Iranian Letterism Movement) can be classified in the contemporary art of Iran based on the duality of traditional and modern art? What characteristics does this classification explain the duality of traditional and modern art?
Objective: The purpose of this article is to study the cognitive style and discuss the visual culture of Iran, and it seeks to classify the Iranian Letterism movement based on the traditional and modern approach in the form of painting-calligraphy.
Research Method: The method of this fundamental research article is qualitative with a descriptive-analytical presentation. In obtaining results and collecting data and materials, this study has benefited from library resources and visual study of works.
Results: The achievement of this article makes it clear that calligram, following the modern "Letterism" movement in the West, was widely welcomed by artists in the Saqqakhane movement with an identity-oriented approach. It is divided into two types, traditional and modern, or calligraphic and painterly approaches.

Keywords

Article Title [Persian]

جستاری در جنبش هنر نوگرای ایران در نقاشی‌خط (بر پایه گرایش به سویه‌های هنر سنتی و مدرن)

Author [Persian]

  • احد روان جو
استادیار گروه گرافیک، دانشکده هنر، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
Abstract [Persian]

بیان مسئله: این مقاله در پی آن است که جنبش هنر نوگرای ایران در بافت تاریخی خود بررسی کرده و به ریشه‌ها و زمینه‌های بروز آن نگاهی بیندازد تا بنیان‌های نوجویانه نقاشی مدرن ایران به‌ویژه نقاشی‌خط را روشن نماید. خوشنویسی که دارای پیشینه‌ای مقدس است و با نگارش کتاب الهی ارتباط دارد، سیر تاریخی خود را از قرون گذشته با سابقه‌ای پربار تا سکولارشدن مستمراً پی‌گرفته و با فراز و نشیب‌های پشت‌سر گذاشته  یک وجه آن به نقاشی‌خط‌هایی منجر شده که در جای خود قابل تأمل و بررسی‌اند. در این بررسی مشخصاً به این سوال که رخداد سویه‌های سنتی ومدرن نقاشی خط ایران چگونه بوده داده پاسخ داده خواهد شد. این پژوهش مسئله این مقاله، آن است که چگونه نقاشی‌خط (جنبش لتریسم ایران) را در هنر معاصر ایران بر پایه دوگانه هنر سنتی و مدرن می‌توان طبقه‌بندی کرد؟ نقاشی خط با طبقه بندی دوگانه هنر سنتی و نوگرا چه ویژگی هایی دارند؟
هدف: این نوشتار، در جهت مطالعات سبک‌شناختی و اقامه بحث فرهنگ بصری ایران بوده و در پی آن است که جنبش لتریسم ایران را براساس رویکرد سنتی و مدرن در قالب نقاشی‌خط طبقه‌بندی نماید.
روش پژوهش: شیوه این پژوهشِ بنیادی، کیفی با روشی توصیفی-تحلیلی است. در گردآوری داده‌ها از مطالب و منابع کتابخانه‌ای و مطالعه بصری آثار مربوطه بهره برده است.
یافته‌ها: دستاورد این مقاله روشن می‌سازد که نقاشی‌خط در پیروی از جنبش مدرن«لتریسم» در غرب، در جنبش سقاخانه با رویکردی هویت‌محور با استقبال گسترده‌ای از سوی هنرمندان مواجه شد که به دو گونه سنتی و نوگرا یا رویکرد خوشنویسانه و نقاشانه بخش شده ‌است.

Keywords [Persian]

  • خوشنویسی سنتی
  • نقاشی‌‌خط
  • هنر نوگرا
  • سقاخانه
  • هنر سکولار

References

- احصایی، محمد. (1365). محمد احصایی خوشنویس و پیشگام هنر نقاشی‌خط. مجله کیهان فرهنگی، (۲۹). ص. ۴۸.
- پاکباز، رویین و امدادیان، یعقوب. (1390). پیشگامان هنر نوگرای ایران، حسین زنده‌رودی. تهران:نشر ماه ریز.
- پاکباز، رویین. (1384). نقاشی ایران از دیرباز تا کنون. تهران: انتشارات زرین و سیمین.
- تیموری، کاوه. (1391). بزرگان نقاشی خط ایران رضا مافی(1361-1322). نشریه رشد آموزش هنر، (۱۳)، صص. ۱۴-۲۷.
- حسینی‌‌راد، عبدالمجید و خلیلی، مریم. (1387). بررسی نقش جریان‌های فکری و حکومتی در رویکرد ملی‌گرایانه نقاشی نوگرایان در دوران پهلوی. مجله هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، ۴(۴۹)، صص. ۵-۸.
- خزایی، محمد. (1385). هنر حماسة عرفانی، درآمدی بر پوسترهای دفاع مقدس. کتاب ماه هنر، ، صص. 18-21.
- داوودی آب کنار، آرمان و مصطفوی، شمس الملوک. (1400). جستاری درباره آشنایی‌زدایی در سنت خوشنویسی ایران (مطالعه موردی آثار سیاه مشق میرزا غلامرضا اصفهانی). پیکره، ۱۰(۲۵)، صص. ۶۷-۷۶.
- رضایی، اسماعیل. (1397). از سرگشتگی نقاشیخط تا گویشی بنام خطاشیک. تهران: نشر سهراب.
- رضوی فرد، حسین. (1393). جهانی شدن در خوشنویسی؛ تحلیل و بررسی خوشنویسی نوین در ایران با تأکید بر نقاشی خط. نقد کتاب هنر، ۲۰(۱و۲)، صص. ۲۲۱-۲۴۰.
- شاد قزوینی، پریسا. (1388) تحلیلی بر روند نقاشی نوگرا دردوسالانه‌های نقاشی تهران از۱۳۳۷تا ۱۳۴۵. جلوه هنر، (۲)، صص. 47 تا 56.
- شریفی زیندشتی، بهروز و اوجی، مصطفی. (1388). نقاشی خط مکتبی نوپا و اصیل در هنر معاصر ایران. کتاب ماه هنر، ۸(۱۳۵)، صص. ۳۰-۳۷.
- علی محمدی اردکانی، جواد و پرنیا پژوهش فر. (1394). تحلیل بازنمود رویکرد سنت گرا در آثار نقاشیخط دهة هشتاد ایران. نگره، (۳۵)، صص. 79 تا 91
- قلیچ‌خانی، حمیدرضا. (1388). نقاشی خط در گفت و گو با استاد سید محمداحصایی. کتاب ماه هنر، (۷۱-۷۲)، صص. ۷.
- کشمیرشکن، حمید. (1391). لتریسم و جنبش مدرن نقاشی‌خط، هنر فردا. نشریه هنر معاصر، (28-8)، صص. 28-35.
- کشمیرشکن، حمید. (1393). هنر معاصر ایران: ریشه‌ها، دیدگاه‌های نوین. تهران: نشر نظر.
- گروسی، عاطفه و کفشچیان مقدم، اصغر. (۱۳۹۹). بازخوانی آثار نقاشان سقاخانه از منظر آشنازدایی شکلوفسکی (منتخب آثار اویسی، قندریز و تبریزی). پیکره، ۹(۲۲)، صص. ۵۹-۷۲.
- فرید، امیر. (1401). شیوه‌های مرسوم شکسته‌نویسی در دوره قاجار. پیکره، ۱۱(۲۷)، صص. ۸۱-۹۴.
- مشهدی، سلطان علی. (1373). رساله صراط السطور (به اهتمام حمیدرضا قلیچ‌خانی). تهران: انتشارات روزنه.
- مهاجر، مهران. (1390). متنیت در هنر ایران (گفتگوی بهنام کامرانی با آغداشلو و مهران مهاجر). مجله هنر فردا، ۵(۲۸)، صص. 116-112.
Paykareh
Volume 11, Issue 28
September 2022
Pages 53-66

Files

History

  • Receive Date: 09 January 2022
  • Revise Date: 04 July 2022
  • Accept Date: 10 July 2022

Share

How to cite

Statistics