Analyzing the Structural and Aesthetic Elements of Sarouk Rugs of the Claremont Collection

Document Type : Original Article

Author

Department of Carpets, Faculty of Arts, Arak University, Arak, Iran.

Abstract

Problem Definition: Sarouk rugs are one of the most crucial rug brands in Iran and one of the most famous rugs among the world audience, which were produced from the middle of the 19th century until the beginning of World War II under the management of French companies, especially Ziegler. There are samples of these rugs with Corner and Medallion designs and a unique structure in the Claremont collection, which differ from common samples regarding the type of design pattern. The limitation of comprehensive and salient research resources about Sarouk rug and its exquisite and export samples that were produced in the past reveals more of the necessity of research on this issue. The main research question is "What are the features, visual qualities, and structural elements of Claremont Collection rugs?"
Objective: In the present research, the structural elements of Sarouk rugs of the last quarter of the 19th century, which are preserved in the Claremont Collection, will be analyzed. This article's structural and aesthetic elements include the background space, Medallion (Toranj) and space above Medallion (Sar Toranj), Corner, Margins, and the colors used.
Research Method: This research is qualitative and fundamental, and the research method is descriptive-analytical. The method of collecting data is library-based in addition to searching the websites.
Results: The Sarouk rugs produced in the late 19th century, which were woven for export, are all of the Corner and Medallion design and are unique in their design pattern and color. They are often produced on large scales with vegetable dyes. The color of the Margin and background change between red, navy, and ivory colors. In some rugs, the color of the central Medallion is the same as that of the Margin and Corner. All these rugs are various in Corner and Medallion design, and the central Medallion forms the structure and identity of Shakhe Shekasteh motifs (cursive-curve). The structure of the designing pattern, the logical color scheme and the visual order of the motifs are the differences between Sarouk rugs and other Iranian rugs.

Keywords

Article Title [Persian]

تحلیل عناصر ساختاری و زیباشناختی قالی‌‌های ساروق مجموعه کِلرمونت

Author [Persian]

  • محمد افروغ
استادیار گروه فرش، دانشکده هنر، دانشگاه اراک، اراک، ایران.
Abstract [Persian]

بیان مسئله: قالی‌های ساروق، از مهم‌ترین برندهای قالی ایران و از مشهورترین قالی‌ها نزد مخاطبان جهانی است که از اواسط قرن نوزدهم میلادی تا آغاز جنگ جهانی دوم با مدیریت کمپانی‌های فرنگی خاصه زیگلر، تولید می‌شد. نمونه‌هایی از این قالی‌ها با طرح لچک و ترنج با ساختاری منحصربه‌فرد در مجموعه کلرمونت وجود دارد که از منظر نوع نقشه، با نمونه‌های رایج، متفاوت است. محدودیت منابع پژوهشی جامع و شاخص در مورد قالی ساروق و نمونه‌های نفیس و صادراتی آن که در گذشته تولید می‌شد، ضرورت تحقیق در باب این موضوع را بیش از پیش آشکار می‌کند. پرسش اصلی تحقیق چیستی ویژگی‌ها و کیفیات بصری و عناصر ساختاری قالی‌‌های مجموعه کلرمونت، است.
هدف: در پژوهش پیش‌رو، عناصر ساختاری قالی‌های ساروقِ بافت ربع آخر قرن نوزدهم میلادی که در مجموعه کلرمونت، نگهداری می‌گردد، بررسی و تحلیل خواهد شد. عناصر ساختاری و زیباشناختی در این مقاله شامل فضای زمینه، ترنج و سرترنج، لچک، حاشیه و رنگ‌‌‌های به‌کار رفته است.
روش پژوهش: این تحقیق از نوع پژوهش‌های کیفی و بنیادین و روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی و شیوه گردآوری داده‌ها، کتابخانه‌‌ای و جستجو در وب سایت‌هاست.
یافته‌ها: قالی‌های تولید اواخر قرن نوزدهم ساروق که با هدف صادرات بافته می‌شد، تماماً از نوع طرح لچک و ترنج بوده و از منظر نقش و رنگ، منحصربه‌فرد، اغلب بزرگ‌پارچه و دارای رنگ‌های گیاهی اما محدود است. رنگ حاشیه و زمینه بین سه رنگ قرمز، سرمه‌ای و کِرِم، در حال تغییر است. در برخی از قالی‌ها رنگ ترنج مرکزی با رنگ حاشیه و لچک یکی است. همه این قالی‌ها از نوع طرح لچک و ترنج و فرم ترنج مرکزی از تنوع برخوردار است. ساختار و هویت نقوش شاخه‌شکسته (شکسته-منحنی) است. ساختار نقشه و رنگ‌‌بندی منطقی و نظم دیداری نقوش، از تفاوت‌های قالی ساروق با سایر قالی‌های ایران است.

Keywords [Persian]

  • ساروق
  • قالی
  • طرح و نقش
  • رنگ

References

- آیت‌اللهی، حبیب‌اله. (1388). نوشتارهای هنری(جلد اول). تهران: اشتاد.
- اتحادیه، منصوره و پروان، رسول. (1389). تحولات تجارت فرش دستباف ایران در دوره قاجاریه (با تکیه بر بازار بین‌المللی فرش دستباف). مطالعات تاریخ فرهنگی، 2(5)، صص. 1-36.
- ادواردز، سیسیل. (1368). قالی ایران(ترجمه مهین‌دخت صبا). تهران: فرهنگ‌سرا.
- اشرف، احمد. (1359). موانع تاریخی رشد سرمایه‌داری در ایران. تهران: پیام.
- اشنبرنر، اریک. (1374). قالی‌ها و قالیچه‌های شهری و روستایی ایران(ترجمه مهشید تولائی و محمدرضا نصیری). تهران: فرهنگ‌سرا.
- افروغ، محمد. (1399). پژوهشی در طرح و نقش قالی ساروق، مُشک‌آباد و مَحَل. پژوهش در هنر و علوم انسانی، ۵(27)، صص. 1-16.
- افروغ, محمد. (1398). پژوهشی در طرح‌ها و نقشه‌های قالی فراهان با تأکید بر تولیدات فراهان کارپت. پیکره، ۸(۱۸)، صص. ۱۸-۳۵.
- افروغ، محمد. (1396). بررسی، تحلیل و معرفی طرح‌ها و نقشه‌های بومی و نخستین در مکتب قالیبافی اراک (سلطان‌آباد). فصلنامه هنر اسلامی، 13(28)، صص. 76-94.
- ایرانمنش، فرنوش، وندشعاری، علی. (1399). بررسی ساختار فرمی طرح و نقش قالی‌های محرابی ساروق و فراهان دوره قاجار. رج‌شمار، 1(1)، صص. 37-50.
- خدابخشی، حاجی‌رضا. (1377). گونه‌های فرش لری. قم: انتشارات دارالنشر اسلام.
- دانشگر، احمد. (1376). دانشنامه فرش ایران. تهران: یادواره اسدی.
- دریایی، نازیلا. (1386). زیبایی‌شناسی در فرش ایران. تهران: مرکز ملی فرش ایران.
- رهبرنیا، زهرا و پوریزدان‌پناه، بهاره. (1389). تحلیل نقش و قاب حاشیه در فرش‌های عشایر افشار در تلفیق نگرش جورج زیمل و رویکرد بازتاب. گلجام، ۶(15)، صص. 126-103.
- صباحی، طاهر. (1393). قالین: تاریخ و هنر فرش‌بافی مشرق زمین(جلد اول). تهران: خانه فرهنگ و هنر گویا.
- صوراسرافیل، شیرین. (1372). غروب زرین قالی ساروق. تهران: فرهنگسرای یساولی.
- موسوی‌لر، اشرف، مسعودی‌امین، زهرا و مروج، الهه. (1396). تبیین جایگاه نقش ترنج در هنر دوره صفوی با تأکید بر قالی، جلد قرآن و جلد شاهنامه‌های دوره صفوی. جلوه هنر، 9(2)، صص. 107-118.
- هانگلدین، آرمن. (1375). قالی‌های ایرانی، مواد و ابزار، سوابق نقوش، شیوه‌های بافت(ترجمه اصغر کریمی). تهران: فرهنگسرا یساولی.
- واندنبرگ، فردریک. (1386). جامعه‌شناسی جورج زیمل(ترجمه عبدالحسین نیک گهر). تهران: توتیا.
- یارشاطر، احسان. (1384). تاریخ و هنر فرش‌بافی در ایران (بر اساس دایره‌المعارف ایرانیکا)(ترجمه ر.لعلی خمسه). تهران: نیلوفر.
Paykareh
Volume 11, Issue 28
September 2022
Pages 1-23

Files

History

  • Receive Date: 15 May 2022
  • Revise Date: 15 July 2022
  • Accept Date: 23 July 2022

Share

How to cite

Statistics