Analyzing the Semantic Layer in the Plant and Animal Motifs of the Painting Arrays of «Qavam House»

Document Type : Original Article

Authors

1 Department of Art, Faculty of Art and Architecture, Shiraz University, Shiraz, Iran.

2 Department of Art Research, Faculty of Art and Architecture, Shiraz University, Shiraz, Iran.

Abstract

Problem Definition: The "Qavam House" building is one of the beautiful samples of Qajar architecture in Shiraz, contemporary with the reign of Naser al-Din Shah. Due to the use of all traditional arts, the house is considered one of the valuable samples of architecture of this period. A significant percentage of decorations in this building includes 27 arrays of paintings. Plant and animal motifs with their own meanings and concepts play a major role in all the painting arrays of this building. This research is conducted to answer a question: "What are the concepts used in the plant and animal motifs of the painting arrays of "Qavam House"?"
Objective: This research seeks to achieve the meanings and concepts of plant and animal motifs in the painting arrays of the "Qavam House" building.
Research Method: A descriptive-analytical method with a historical approach has been used in this research. The data collection has been done using library sources and field observations.
Results: The findings of this research indicate that plant and animal motifs, which were influenced by western culture and interactions, have found different manifestations compared to the past periods. Moreover, birds with symbols of love, immortality, fame, and flowers with symbols of beauty, tenderness, and purity in combination with each other include stories of love and romance in their inner meaning.

Keywords

Article Title [Persian]

واکاوی لایۀ معنایی در نقوش گیاهی و جانوری آرایه‌های نقاشی بنای «نارنجستان قوام»

Authors [Persian]

  • ساسان سامانیان 1
  • اشکان رحمانی 1
  • حدیث مظاهری راینی 2
1 استادیارگروه هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
2 کارشناس ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
Abstract [Persian]

بیان مسئله: بنای «نارنجستان قوام» یکی از نمونه‌های زیبای معماری قاجار در شیراز و مقارن با حکومت ناصرالدین‌شاه است که، به‌دلیل کاربرد همۀ هنرهای سنتی در آن، از نمونه‌های ارزشمند معماری این دوره محسوب می‌شود. آرایه‌های نقاشی در این بنا، که شامل ۲۷ آرایۀ است، درصد قابل‌توجهی از تزیینات این بنا را دربرمی‌گیرد. نقوش گیاهی و جانوری با معانی و مفاهیم خاص خود در تمامی آرایه‌های نقاشی این بنا نقش عمده‌ای دارند. اینکه برآیند مفاهیم به‌کار رفته در نقوش گیاهی و جانوری آرایه‌های نقاشی بنای نارنجستان قوام چیست؟ سوالی است که در این نوشتار به آن پاسخ داده می‌شود.
هدف: این پژوهش به‌دنبال دستیابی به معانی و مفاهیم نقوش گیاهی و جانوری در آرایه‌های نقاشی بنای نارنجستان قوام است.
روش پژوهش: در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد تاریخی بهره گرفته شده و گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی بوده است.
یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد نقوش گیاهی و جانوری که متأثر از فرهنگ و تعاملات غربی بوده، جلوه‌های متفاوتی پیدا کرده است و پرندگان با نمادهای عشق، جاودانگی، شهرت، و گل‌ها با نمادهای زیبایی، لطافت و پاکی در ترکیب با یکدیگر داستان‌های عشق و عاشقی در معنای درونی خود دارند.

Keywords [Persian]

  • آرایه‌های نقاشی
  • نقوش گیاهی
  • نقوش جانوری
  • آیکونوگرافی
  • بنای نارنجستان قوام

References

- آزادبخت، مجید. (1400). آموزش درک عمومی (1) تاریخ هنر ایران. تهران: انتشارات کلک معلم ساجدی.
- بلیلان اصل، لیدا، کفاشیان، زهرا، اقبالی، مولود و هاشمی، میرداوود. (1398). بررسی تأثیر عکس، تمبر و کارت‌پستال بر دیوارنگاری‌های خانه‌های قاجار تبریز (مطالعۀ موردی خانۀ حریری تبریز). نشریۀ کیمیای هنر، ۲(۸۹)، صص. 78-111.
- بورکهات، تیتوس. (1376). هنر اسلامی زبان و بیان(ترجمۀ مسعود رجب‌نیا). تهران: سروش.
- پنجه‌باشی، الهه. (1397). مطالعۀ ویژگی و ساختار نقوش سردر بناهای کاشی‌کاری شده در شیراز دورۀ قاجار. فصلنامۀ نگره، ۱۳(۴۸)، صص 105-127.
- جهان‌بخش، هانا و شیخی ناراثی، هانیه. (1395). پژوهشی پیرامون نقش گل و مرغ و کاربرد آن در هنرهای سنتی ایران. فصلنامۀ علمی و تخصصی تاریخ نو، (۱۶)، صص. 129-169.
- جهان‌پور، فاطمه. (1392). نقش گل شاه عباسی در آرایه‌های هنری حرم مطهر امام رضا. نشریۀ هنرنامۀ آستان قدس رضوی، 3(7)، صص. 18-27.
- حسینی مطلق، سیده ملیحه. (1392). نگرشی پیرامون نقاشی گل و مرغ با تأکید برآثار لطفعلی صورتگر شیرازی، فصلنامۀ نقشمایه، 7(17)، صص. 23-35.
- حق بین، روشنک.(1396).بررسی محتوا و شیوه اجرای نقاشی های سقفی عمارت نارنجستان قوام شیراز.سومین کنفرانس بین المللی علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
- خان‌حسن‌آبادی، عطیه و اشراقی، مهدی. (1397). مفاهیم نمادین نقوش حیوانی کاشی‌کاری گنبد الله‌وردی خان از دورۀ صفویه در حرم مطهر رضوی. نشریۀ مطالعات هنر اسلامی، ۱۴(۳۱)، صص. 8-19.
- رحیمی، اسماعیل. (1394). مطالعۀ ویژگی‌های تزیینات معماری مساجد شاخص عصر قاجار در شهر شیراز (پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد باستان‌شناسی). دانشکدۀ مرمت وحفاظت، دانشگاه هنر اصفهان، ایران.
- رستم‌بیگی، سمانه(ثمین). (1390). نقشمایه‌های مهری در نقوش تزئینی ایران. نگره، ۶(۱۸)، صص. 49-68.
- سروریان، مهرنوش. (1394). بررسی دلایل تاثیر پذیری نقاشی قاجار از غرب مورد مطالعاتی: سقف ایوان اصلی نارنجستان قوام شیراز. اولین کنفرانس بین المللی هنر، صنایع دستی وگردشگری، موسسه علم و صنعت خوارزمی شیراز، شیراز، ایران.
- شهدادی، جهانگیر. (1384). گل و مرغ، دریچه‌ای بر زیبایی‌شناسی ایرانی (ترجمۀ هما بینا). تهران: کتاب خورشید.
- غیاثی، فتانه (1395). بررسی آرایه های گیاهی سه بنای شاخص دوره قاجار در شهر شیراز مسجد نصیرالملک، نارنجستان قوام، خانه زینت الملک(پروژه عملی: طراحی وب سایت برای یک طراح گرافیک). دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
- نادری گرزالدینی، مرجان. (1394). مضامین و مفاهیم نگاره‌های گیاهی در تخت‌جمشید. کنفرانس ملی شهرسازی، معمار، عمران و محیط‌زیست. دبیرخانۀ دائمی کنفرانس: تهران.
- ناظمیان، شکوفه. (1391). بررسی انواع نقش گل و مرغ استفاده شده در نقاشی‌های لاکی دورۀ صفویه، زندیه و قاجاریه در ایران (پایان‌نامه کارشناسی ارشد گروه هنر). پردیس هنرهای زیبا-دانشکدۀ هنرهای تجسمی، دانشگاه تهران، ایران.
- ناغول، راضیه. (1395). واکاوی اصول نقاشی دیواری مکتب شیراز در طراحی بناهای حکومتی (نمونه موردی: باغ نارنجستان قوام).کنفرانس بین المللی عمران، معماری و منظر شهری.
Paykareh
Volume 11, Issue 29
December 2022
Pages 14-29

Files

History

  • Receive Date: 04 January 2022
  • Revise Date: 04 October 2022
  • Accept Date: 10 October 2022

Share

How to cite

Statistics