Thematic Evaluation of Islamic Art Studies in the Scopus Database with an Emphasis on the Articles of Iranian Researchers

Document Type : Original Article

Authors

1 M.A Knowledge and Information Science, Shahid Chamran University Ahvaz, Ahvaz, Iran.

2 M.A Knowledge and Information Science, Islamic World Science Citation Center(ISC), Shiraz, Iran.

Abstract

Problem Definition: The art of the Islamic period, with a scope beyond the geographical borders of the Islamic countries, has always been reproduced and represented under its function or application in all parts of the world and has been the focus of the work of researchers of scientific and research centers. Among the forms in which these studies are published are articles indexed in reliable databases, of which the international database «Scopus» is outstanding. Therefore, the current research seeks to evaluate the Islamic Art articles in the indexed journals of this database thematically, and to answer the following questions: «How the publication process is?», «What are the main topics of research in Islamic Art?», and "What countries and organizations are involved in the production of this research?". Also, introducing the best journals and articles in this subject area and the status of Iranian studies in the Scopus databases are other problems of this research.
Objective: The aim is to identify the thematic approach of researchers in Islamic Art as well as the main and frequent topics of this area in the Scopus citation database.
Research Method: This research is descriptive, and based on Scientometric indicators, it examines the statistical community of 475 Islamic Art documents indexed in the Scopus database. Using co-word analysis, the key Islamic Art topics were investigated and a co-occurrence map was drawn using "VOSviewer" software, and by analyzing the data in Excel software, the articles, journals, countries, and the top authors of this area were identified.
Results: The present research showed that most Islamic Art studies have been conducted on topics such as Islamic Art, museums, handicrafts, art, and geometry of motifs. «Haill» was introduced as the best journal in Islamic Art with the most published articles in this area. It was also found that the United States had the most productions in this area and «Mohammed Bin Abdullah», «Oxford» and «Islamic Art» University of Tabriz had the first rank in the co-ownership of productions in this field. The results showed that the trend of publishing Islamic Art studies is upward, and in 2016, it had the most scientific productions in this field. Also, Iran ranks fifth in the production of publications in this area.

Keywords

Article Title [Persian]

ارزیابی موضوعی پژوهش‌های حوزۀ هنر اسلامی در پایگاه‌ اطلاعاتی اسکوپوس با تأکید بر مقالات پژوهشگران ایرانی

Authors [Persian]

  • الهام عبداله پور 1
  • فاطمه ابجدیان 2
1 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
2 کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، شیراز، ایران.
Abstract [Persian]

بیان مسئله: هنر دورۀ اسلامی با گستره‌ای فراتر از مرزهای جغرافیای کشورهای اسلامی، به فراخور کارکرد یا کاربرد آن در همۀ نقاط جهان، همواره تکثیر و بازنمایی شده و محور کار پژوهشگران مراکز علمی و پژوهشی بوده است. از اشکالی که این پژوهش‌ها در قالب آن منتشر میشوند مقالات نمایه‌شده در پایگاه‌های اطلاعاتی معتبر است که پایگاه اطلاعاتی بین‌المللی «اسکوپوس» یکی از آن‌ها است. براین اساس در پژوهش حاضر سعی بر آن است تا مقالات حوزۀ هنر اسلامی در مجلات نمایه‌شدۀ این پایگاه به صورت موضوعی ارزیابی شده، و به سؤالاتی چون چیستی موضوعات اصلی پژوهش‌های حوزۀ هنر اسلامی و اینکه چه کشورها و سازمان‌هایی در تولید پژوهش‌های این حوزه مشارکت داشته‌اند، پاسخ داده می‌شود. همچنین معرفی برترین مجلات و مقالات این حوزۀ موضوعی و وضعیت پژوهش‌های ایران در پایگاه‌های اطلاعاتی اسکوپوس از مسائل دیگر این پژوهش است.
هدف: شناخت رویکرد موضوعی پژوهشگران حوزۀ هنر اسلامی و نیز موضوعات اصلی و پرتکرار این حوزه هدف پژوهش حاضر است.
روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی بوده که براساس شاخص‌های علم‌سنجی، جامعۀ آماری ۴۷۵ مدرک در حوزۀ هنر اسلامی نمایه شده در پایگاه اسکوپوس را بررسی می‌کند. با استفاده از تحلیل هم‌واژگانی، موضوعات کلیدی حوزۀ هنر اسلامی بررسی و نقشۀ هم‌رویدادی با نرم‌افزار «وس ویوور» ترسیم شده و با تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در نرم‌افزار اکسل، مقاله‌ها، مجلات، کشورها و نویسندگان برتر این حوزه شناسایی شدند.
یافته‌ها: پژوهش حاضر نشان داد در این بررسی ﭘﺮﺗﮑﺮارﺗﺮﯾﻦ ﮐﻠﻤﺎت ﮐﻠﯿﺪی در ﮐﻞ ﺑﺎزۀ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮرﺳﯽﺷﺪه، ﺑﻪ‌ﺟﺰ هنر اسلامی، موزه، صنایع ‌دستی، هنر و هندسۀ نقوش بوده ‌و مجلۀ «Hali»به‌عنوان برترین مجلۀ حوزۀ هنر اسلامی با دارا بودن بیش‌ترین انتشار مقالات بوده است. همچنین مشخص گردید که کشور آمریکا بیش‌ترین تولیدات را در این حوزه و دانشگاه «محمد بن عبداله»، «آکسفورد» و «هنر اسلامی» تبریز رتبۀ اول را در مشارکت تولیدات این حوزه داشته‌اند. ‌دیگر نتایج نشان داد روند انتشار پژوهش‌های حوزۀ هنر اسلامی صعودی است و بیش‌ترین تولیدات علمی این حوزه در سال ۲۰۱۶ میلادی منتشر شده است. همچنین کشور ایران رتبۀ پنجم میزان تولید انتشارات حوزه اسلامی را به خود اختصاص داده است.

Keywords [Persian]

  • پژوهش‌های هنر اسلامی
  • اسکوپوس
  • پژوهشگران ایرانی
  • پایگاه اطلاعاتی
  • ارزیابی موضوعی
  • علم سنجی

References

- احمدی، حمید، سلیمی، علی و زنگیشه، الهه. (۱۳۹۲). علم‌سنجی، خوشه‌بندی و نقش دانش تولیدات علمی ادبیات تطبیقی در ایران. کاوش‌نامه ادبیات تطبیقی، ۳(۱۱)، ۱-۲۸.
- جعفری، فاطمه و گل‌تاجی، مرضیه. (۱۳۹۱). مطالعۀ وضعیت تولیدات علمی اعضای هیأت علمی دانشکده‌های علوم انسانی و هنر و علوم اجتماعی دانشگاه‌های دولتی کشور طی سال‌های ۲۰۰۰- ۲۰۰۸ م. پژوهشنامۀ پردازش و مدیریت اطلاعات، ۲۷(۳)، ۵۶۱-۵۷۵.
- جمالی، شهناز و غفاری، سعید. (۱۴۰۱). ترسیم نقشۀ موضوعی مقالات علمی حوزۀ کسب‌وکار در کتاب‌خانه‌ها در پایگاه اسکوپوس. مجلۀ علم‌سنجی کاسپین، ۹(۱)، ۶۹-۸۱. DOI:10.22088/cjs.9.1.69
- رمضانی، هادی، علی‌پور حافظی، مهدی و مؤمنی، عصمت. (۱۳۹۳). نقشه‌های علمی فنون و روش‌ها. ترویج علم، ۵(۶)، ۵۳-۸۴.
- زندی‌روان، نرگس، داورپناه، محمدرضا و فتاحی، رحمت‌الله. (1395). مروری بر رسم نقشۀ‌ علم و روش‌شناسی آن. پژوهش‌نامه علم سنجی، ۲(۱)، ۵۷-۷۶. DOI: 10.22070/RSCI.2016.469
- سلطان‌زاده، حسین. (1392). بررسی دیدگاه فارابی، ابن خلدون و بورکهارت دربارۀ هنرهای اسلامی. نامۀ انسان شناسی، ۱۱(۱۸)، ۴۳-۶۸.  DOR: 20.1001.1.17352096.1392.11.18.2.2
- سهیلی، فرامرز، توکلی‌زاده راوری، محمد، حاضری، افسانه و دوست‌حسینی، ندا. (1397). ترسیم نقشۀ علم. تهران: دانشگاه پیام نور.
- سهیلی، فرامرز، شعبانی، على و خاصه، علی اکبر. (۱۳۹۴). ساختار فکری دانش در حوزۀ رفتار اطلاعاتی: مطالعۀ هم‌واژگانی. تعامل انسان و اطلاعات، ۲(۴)، ۲۱-۳۶. DOR: 20.1001.1.24237418.1394.2.4.3.6
- سوری، فرشته، نوروزی، یعقوب، فامیل روحانی، علی اکبر و زارعی، عاطفه. (1399). ترسیم نقشۀ علمی تولیدات پژوهشگران هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی در پایگاه وب‌آو‌ساینس. پژوهشنامۀ علم‌سنجی، ۶(۱۱)، ۱۲۷-۱۴۸.  DOI:10.22070/RSCI.2019.4377.1286
- عاصمی، عاصفه و صفری‌نژاد، اکرم. (1399). بررسی وضعیت سبک‌های نقاشی در نمایۀ استنادی هنر و علوم انسانی: یک تحلیل بسامد استنادی. پژوهش‌نامه علم سنجی، ۶(۱۱)، ۲۶۱-۲۷۶. DOI: 10.22070/RSCI.2020.2961.1160
- عبداله‌پور، الهام و کلاه کج، منصور. (1401). بررسی مقالات حوزۀ هنر با تأکید بر روش‌شناسی پژوهش آن‌‌ها. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات. DOI: 10.22055/slis.2022.37799.1846  
- عبداله‌پور، الهام. (1400). تحلیل محتوایی و استنادی مقالات فصلنامۀ علمی پیکره. پیکره، ۱۰(۲۶)، ۸۲-۹۰DOI: 10.22055/PYK.2022.17572
- عبدی‌نسب، علی‌رضا، مؤمنی، عصمت و طاهری، سید مهدی. (1397). طراحی الگوی سیستم نرم‌افزاری اعتباریابی کتاب‌های دانشگاهی مبتنی بر متن‌کاوی. پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، ۲۲(۴۲)، ۳۸-۷۷.
- وفائیان، امیر. (1396). مطالعۀ وضعیت تولیدات علمی در حوزۀ «بازیابی اطلاعات موسیقی» در پایگاه اسکوپوس. پژوهش‌نامۀ علم‌سنجی، ۳(۵)،. ۳۳-۴۸. DOI: 10.22070/RSCI.2017.792
Paykareh
Volume 12, Issue 32
August 2023
Pages 21-36

Files

History

  • Receive Date: 09 April 2023
  • Revise Date: 16 June 2023
  • Accept Date: 27 June 2023

Share

How to cite

Statistics