Connection and Discontinuity of Shahnameh Writing in Shiraz Al-Inju and Al-Muzaffar Schools

Document Type : Original Article

Authors

1 M.A of Art Research, Faculty of Arts, Neyshabur University, Neyshabur, Iran.

2 Associate Professor of Art Research, Faculty of Arts, Neyshabur University, Neyshabur, Iran.

Abstract

Problem Definition: Among the masterpieces of Persian literature, Shahnameh of Hakim Abulqasem Ferdowsi has a special place in visual arts because this epic and national work has been illustrated various times by the capable and master painters of this region. Each of these works is one of the most important documents to know the artistic characteristics of that period. Among the painting schools of Iran, the remaining works from the schools of Shiraz in the 8th century A.H. during the reigns of Al-Inju and Al-Muzaffar are very important because of the starting point of illustrating Shahnameh and the variety of existing works. Based on this, the present research addresses the following question: In the illustrated Shahnamehs of the two schools of Al-Inju and Al-Muzaffar, despite the existence of various illustrated versions and the symmetry of the common time and place in creating the works, what similarities and significant differences are clear in the way of illustrating the works of the two schools?
Objective: The present research aims to identify the connection and discontinuity between images by comparative study and comparison of the visual and structural structures of the joint assemblies in the illustrated Shahnamehs of the two periods of Al-Inju and Al-Muzaffar.
Research Method: In the current research, descriptive-analytical method with comparative approach was used and the information of this research was collected as library-documents.
Results: The findings of the current research show that obvious similarities can be seen in the layout, composition and details of the images of these Shahnamehs; However, the improvement of the quality level of painting such as the increase of details, elegance and accuracy in design and diversity in movements is more visible in Al-Muzaffar period.

Keywords


Article Title [Persian]

پیوند و گسست شاهنامه‌نگاری در مکاتب شیراز آل‌اینجو و آل‌مظفر

Authors [Persian]

  • نهضت سادات صفاری 1
  • فرزانه فرخ فر 2
1 دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه نیشابور، نیشابور، ایران.
2 دانشیار پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه نیشابور، نیشابور، ایران.
Abstract [Persian]

بیان مسئله: در میان شاهکارهای ادب پارسی، شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی از جایگاه ویژه‌ای در حوزه هنرهای تصویری برخوردار است؛ چرا که این اثر حماسی و ملی در طول اعصار بارها به‌دست نگارگران توانمند و چیره‌دست این مرز و بوم مصور گردیده و هر‌ کدام از این آثار، به‌مثابه یکی از مهمترین اسناد شناخت ویژگی‌های هنری آن دوره به‌حساب می‌آید. در میان مکاتب نگارگری ایران، آثار به‌جا مانده از مکاتب شیراز قرن هشتم هجری در دوران حکومت‌های آل‌اینجو و آل‌مظفر، هم به‌دلیل نقطه آغازین مصورسازی شاهنامه و هم به‌دلیل تنوع آثار موجود، حائز اهمیت بسیار هستند. بر این اساس، مسأله پژوهش حاضر بر این پرسش استوار است: در شاهنامه‌های مصور دو مکتب آل‌اینجو و آل‌مظفر، علی‌رغم وجود نسخ مصور گوناگون و مقارن بودن زمان و مکانی مشترک در خلق آثار، چه تشابه و تفاوت بارزی در شیوه تصویرسازی آثار دو مکتب مشهود است؟
هدف: مطالعه تطبیقی ساختار بصری مجالس مشترک در شاهنامه‌های مصور دو دوره آل‌اینجو و آل‌مظفر، از اهداف اصلی این پژوهش است.
روش پژوهش: پژوهش حاضر، که ماهیتی تطبیقی دارد به شیوه توصیفی-تحلیلی ارائه شده و اطلاعات آن به‌صورت کتابخانه‌ای است.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش حاضر حاکی از آن است که شباهت‌های آشکاری در صفحه‌آرایی، ترکیب‌بندی و جزئیات تصاویر این دو شاهنامه‌دیده می‌شود؛ لیکن ارتقای سطح کیفی نگارگری همچون افزایش جزئیات، ظرافت و دقت در طراحی و تنوع در حرکات در دوره آل‌مظفر بیشتر به‌چشم می‌خورد.

Keywords [Persian]

  • مکاتب نگارگری
  • هنر شیراز
  • آل‌اینجو
  • آل‌مظفر
  • شاهنامه‌نگاری
- آدامووا، آدل تیگرانوا و گیوزالیان، لئون تیگرانویچ. (1383). نگاره‌های شاهنامه (ترجمۀ زهره فیضی) (چاپ اول). تهران: سازمان چاپ و انتشارات فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- آژند، یعقوب. (1387). مکتب نگارگری شیراز. تهران: فرهنگستان هنر.
- اقبال آشتیانی، عباس. (1388). تاریخ ایران پس از اسلام. تهران: انتشارات الهام.
- بهروزی‌پور، حسین و قاضی‌زاده، خشایار. (1399). بازجست ویژگی‌های مکتب نگارگری شیراز در نگارگری دورۀ آل‌اینجو و آل‌مظفر و تأثیر آن بر هنر نگارگری ایران. فصلنامۀ مطالعات باستان‌شناسی پارسه، 4 (13)، صص. 151-140.
- پاکباز، رویین. (1384). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز. تهران: انتشارات زرین و سیمین.
- کن‌بای، شیلا. (1389). نقاشی ایرانی (ترجمۀ مهدی حسینی). تهران: انتشارات دانشگاه هنر.
- گری، بازل. (1384). نقاشی ایرانی (ترجمۀ عربعلی شروه). تهران: انتشارات دنیای نو.
- محمدی خشوئی، مهناز و فرخ فر، فرزانه. (1395). تأثیر اوضاع سیاسی و اجتماعی دورۀ آل‌مظفر بر مصورسازی شاهنامه، مطالعۀ موردی: مجلس نبرد رستم و سهراب. فصلنامۀ پژوهش هنر، 6 (11)، صص. 23-11.
- هال، جیمز. (1380)، فرهنگ نگاره‌ای نمادها در هنر شرق و غرب، (ترجمه رقیه بهزادی)، تهران: فرهنگ معاصر.
- Loukonine, V. (1996). Persian Art. USA: Published by Parkstone, Aurora, Bournemouth.
- Simpson, M.Sh. (2000). A Reconstruction and Preliminary Account of the 1341 Shahnama. Persian Painting from Mongol to Qajar. Ed. Robert Hillenbrand, London: tauris.
- Stchoukine, I. (1936). La Peinture iranienne sovs ies derniers Abbasides et les ilkhans. Bruges.
- Titely, N.M. (1983). Persian miniature Painting and hts in fluence on the art of turkey and India. London: British Library.
- Wright, Elaine. (2012). the Look of the Book MANUSCARIPT PRODUCTION IN SHIRAZ. Dublin: Chester Beatty Library.