بررسی پیدایش دایره‌های درخشان در «اورفیسم» بر پایۀ تحول عنصر رنگ و اشکال هندسی

نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 هیآت علمی گروه نقاشی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران.

2 کارشناس‌‌ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران.

چکیده

مقدمه: «اورفیسم» از مهمترین جریان‌های هنری تاریخ هنر جهان محسوب می‌شود که رنگ‌های درخشان و فرم دایره از مهمترین ویژگی‌های آن است. این جنبش از انشعابات سبک «کوبیسم» است. کوبیسم پیشرفتی در هنر محسوب می‌شد که هنرمندان را تحت‌تأثیر قرار داد تا سنت‌های موجود را کنار بگذارند و جریان‌های جدیدی چون اورفیسم را شکل دهند. پژوهش حاضر در ابتدا به بررسی رنگ و فرم در آثار اورفیسم می‌پردازد و به‌جهت بررسی تحولات آن، رنگ و اشکال هندسی را در کوبیسم بررسی می‌کند تا عواملی را که سبب تحولات در گذار از کوبیسم به اورفیسم می‌شود کشف کند. در ادامه به این مسأله می‌پردازد که چه‌چیزی در شکل دایره آنقدر قدرتمند است که هنرمندان را به استفاده از آن برای انتقال مفاهیم سوق می‌دهد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی پیدایش دایره‌های درخشان در اورفیسم بر پایۀ تحول عنصر رنگ و اشکال هندسی در گذار از کوبیسم به اورفیسم و شناسایی این تحولات در آثار هنرمندانی چون پیکاسو، براک، گریس، دولونه و کوپکاست.
روش پژوهش: روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی است و روش گردآوری مطالب، اسنادی و کتابخانه‌ای از طریق فیش‌برداری و تصویرخوانی است.. جامعۀ آماری این پژوهش، سیزده اثر نقاشی در سبک‌های کوبیسم و اورفیسم است.
یافته‌ها: فرم دایره به‌دلیل بی‌انتها بودن و حرکت بی‌وقفه در ترکیب با رنگ‌های درخشان و زنده به بهترین شکل می‌توانست تداعی‌گر موسیقی باشد. وقتی موسیقی به‌تصویر درمی‌آید، می‌توان دریافت که مسألۀ انتزاع و دست یافتن به چیزی فراتر از جهان مادی برای آن‌ها دغدغه بوده است. این مسأله از دیگر دلایل برای برگزیدن فرم دایره است که نمادی از انعکاس جهان، وحدت، تعالی، تمامیت و طبیعت الهی بود.  نمایش حرکت، موسیقی و نمادهای آسمانی با رنگ‌های درخشان، زنده و فرم دایره در آثار اورفیسم را از یک جهت می‌توان ادامۀ هندسۀ کوبیسم دانست و از سوی دیگر آن‌ها را در مقابل نمایش صحنه‌های روزمره و زمینی، همچون طبیعت و طبیعت بی‌جان با رنگ‌های محدود و احجام کوبیسم‌ قرار داد.
نتیجه‌گیری: هنرمندان کوبیسم با ذهنیتی واقع‌گرایانه در پی بیان رویدادهای زمینی و مادی بودند، در حالی که اورفیسم‌ها دیدگاهی فرازمینی و معنوی را دنبال می‌کردند و آن را با دایره‌های درخشان که از کهن‌ترین نمادهای معنادار بشر بودند، در آثارشان به‌نمایش می‌گذاشتند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


- استاکستد، مریلین. (1396). تاریخ هنر. تهران: فخراکیا.
- الیاده، میرچا. (1399). رساله در تاریخ ادیان (ترجمۀ جلال ستاری). تهران: سروش.
- الیاده، میرچا. (1393). نمادپردازی، امر قدسی و هنرها (ترجمۀ مانی صالحه علامه). تهران: نیلوفر.
- بکولا، ساندرو. (1393). هنر مدرنیسم (ترجمۀ رویین پاکباز). تهران: فرهنگ معاصر.
- بوخ‌هایم، لوتار. (1379). زندگی و هنر پیکاسو (ترجمۀ علی‌اکبر معصوم‌بیگی). تهران: نگاه.
- پاکباز، رویین. (1395). دایره‌المعارف هنر. تهران: فرهنگ معاصر.
- چیلورز، ایان و آزبورن، هارولد و دیگران. (1382). سبک‌ها و مکتب‌های هنری (ترجمۀ فرهاد گشایش). تهران: عفاف.
- دوبوکور، مونیک. (1396). رمزهای زنده جان (ترجمۀ جلال ستاری). تهران: مرکز.
- زمانی طهرانی، شاهین. (1400). بررسی تطبیقی آثار نقاشی مکتب فوتوریسم با مکتب کوبیسم با تأکید بر زمان و حرکت (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد پژوهش هنر)، دانشگاه پیام نور، مرکز تهران شرق، تهران، ایران.
- سلطان کاشفی، جلال‌الدین. (1388). بررسی عناصر چندوجهی در کوبیسم و ارتباط آن با چندصدایی در موسیقی. نامه هنرهای تجسمی و کاربردی، 2(4). 51-61. Doi: 10.30480/VAA.2010.666.
- سیدحسینی، رضا. (1376). مکتب‌های ادبی. تهران: نگاه.
- کمبل، جوزف. (1380). قدرت اسطوره (ترجمۀ عباس مخبر). تهران: مرکز.
- کوپر، دوگلاس. (1390). تاریخ کوبیسم (مترجم محسن کرامتی). تهران: نگاه.
- گاردنر، هلن. (1391). هنر در گذر زمان (مترجم محمدتقی فرامرزی). تهران: نگاه.
- گودرزپروری، پرناز و ضیمران، محمد. (1391). هنر مدرن و جنبش‌های تأثیرگذار بر آن. مطالعات نقد ادبی (پژوهش ادبی)، 6(26)، 155-192.
- لینتن، نوربرت. (1382). هنر مدرن (مترجم علی رامین). تهران: نشر نی.
- میتفورد، میراندا بوروس. (1394). دایره المعارف مصور نمادها و نشانه‌ها (مترجمین معصومه انصاری و حبیب بشیرپور). تهران: نشر سایان.
- یونگ، کارل. (1400). انسان و سمبول‌هایش (مترجم محمود سلطانیه). تهران: دیبا.
- Arpa, S, Bulbul, A., Capin, T., Ozguc, B. (2012). Perceptual 3D rendering based on principles of analytical cubism. Computers & Graphics journal, 36(8), 991-1004. Doi: 10.1016/j.cag.2012.06.003.
- Barr, A H. (1936). Cubism and Abstract Art. New York: The Museum of Modern Art.
- Bonsdorff, A-M. (2019). Frantisek Kupka: Sounding Abstraction- Musicality, Color and Spiritualism. Ateneum Publications. Helsinki: Finnish National Gallery/ Ateneum Art Museum, 114(2), 11–25.
- Chipp, Herschel B. (1958). Orphism and Color Theory. The Art Bulletin journal, 40(1), 55-63. Doi:10.2307/3047747.
- Kahnweiler, D-H. (2008). The Rise of Cubism. New York: Wittenborn Art Books.
- Locke, Liz. (1997). Orpheus and Orphism: Cosmology and Sacrifice at the Boundary. Folklore Forum journal. 28(2), 3-29.
- Puskin, M. (2021). Rayonism in early modern art- a fleeting pays of light. Imgelem, 5(9), 313- 327. Doi: 10.53791/imgelem.986881.
- Soby, J T. (1958). Juan Gris. New York: The Museum of Modern Art.
- Taylor-Horrex, S., & Spate, V. (1982). Orphism: The Evolution of Non-Figurative Painting in Paris 1910-14. The Modern Language Review, 77(2), 459-461. Doi:10.2307/3726860.