Document Type : Original Article
Author
Faculty member of Photography Department, Faculty of Visual Arts, University of Arts, Shiraz, Iran.
Abstract
Keywords
Article Title [Persian]
Author [Persian]
مقدمه: عکس سلفی بهمثابۀ شکلی از بیان هویت خویشتن به پدیدۀ روز بدل گشته است. نمایش تصویری خودمان در محیطها، دکورها و موقعیتها، با ژستها و حالات مختلف بهتنهایی یا در میان دیگرانِ آشنا و ناآشنا، برمبنای ساختارهایی صورت میگیرد که با وجود میل ما برای ارائۀ چهرۀ آرمانی از خود، بهگونهای تعاملی تأثیراتش را بر هویت ما میگذارند. خودسانسوری برخی ویژگیهایمان که یا نامطلوب میپنداریمشان یا دلیلی برای نمایششان در سلفیهایمان نمیبینیم، برآمده از آگاهیمان نسبت به این امر است بخش قابل ملاحظهای از پسندیدگی یا ناپسندیدگی سلفیهایمان برآیند داوریهایی است که در قالب لایکها و دیسلایکها بروز خواهند یافت. پژوهش حاضر بهدنبال آن است تا دلایل بارگذاری برخی از تصاویر سلفی و اشتراک آنها در شبکههای اجتماعی را برمبنای نظریۀ «خویشتننمایشی گافمن» مورد بررسی قرار دهد تا انگیزشهای نهفته در چنین کنشهایی به شرح و تفصیل درآیند.
روش پژوهش: ابتدا بهشیوۀ توصیفی بهشرح نظریۀ خویشتن نمایشی گافمن پرداخته شده، سپس با تشریح چیستی عکس سلفی سعی خواهد شد تا بهروش تحلیلی مناسبتها و همخوانیهای این نظریه با رویکردهای عکس سلفی در شبکههای اجتماعی مورد بررسی قرار گیرد. در این پژوهش، به شیوه کیفی، و با استناد به چند نمونهپژوهی در شبکهی مجازی اینستاگرام، مصادیق روایی نظریه گافمن در مرحله اجرا، در تصاویر سلفی تشریح و مستدل میگردند. تصاویر به کار رفته در این پژوهش، از میان صد تصویر از پروفایلهای اشخاص در فضای مجازی به مثابه جامعه آماری انتخاب گردیده، و پس از دستهبندی قیاسی آنها، تعداد ۱۰ عکس به فراخور مباحث پژوهش مورد بررسی و استناد قرار میگیرند. در توصیف و تحلیل مباحث نظری از مقالات و کتابهای الکترونیک بهزبان اصلی استفاده شده است.
یافتهها: الگوهای هویتی در زمینه رفتارهای فردی و اجتماعی و ارائهی تصویری در خور از خویشتن در رسانهها و شبکههای اجتماعی، به دلیل امکان مدیریت فردی رسانههای خود بیانگر، تعدد و سیالیت به مراتب بیشتری نسبت به جهان واقعی دارد و در عین حال سویه تعاملیشان چه بسا بیشتر، قابل بروز است.
نتیجهگیری: رسانههای اجتماعی به پدیدار شدن فضای عمومی جدیدی منجر شدهاند که امکان تعدد هویت را میسر میسازد. با استناد به نظریه گافمن، بارگذاری آنلاین یک عکس سلفی را میتوان نوعی بازی در صحنه دانست که در روند انجام آن، سوژه آگاهانه بر نمود ظاهری خود دستکاریهایی، ولو جزئی، انجام میدهد. از این گذشته، سوژه با نقابگذاری/ نقاببرداری، آن سویههای شخصیتیاش را بروز میدهد که با ارائهی تصویری آرمانی میل او به پذیرفتاری اجتماعی پاسخ داده شود.
Keywords [Persian]