Semantic Implications of Representing Fragmented Body in Postmodern Iranian Painting (Late 14th Century S.H.)

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Department of Painting, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

2 Master of Painting, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

Abstract

Introduction: In postmodern art, the body has been a focal point as a subject, medium, and tool for artistic creation, as well as a site for experiencing and perceiving art. Scholars in the humanities have challenged conventional definitions of the body, and artists have visually depicted these new interpretations. One postmodern approach to body representation in painting is the depiction of fragmented bodies and disembodied limbs. This study aims to explain the theoretical origins of the emergence of disembodied limbs in Iranian paintings of the late 14th century A.H. and the semantic implications of this visual fragmentation. The research seeks to answer the question: “What is the reference for depicting disembodied limbs in 1990s Iranian paintings, and what themes do these visual representations convey”?
Methodology: This qualitative research employs a descriptive-analytical method based on documentary data. From the statistical population, which includes paintings by Iranian artists featuring fragmented bodies or disembodied limbs from the 1990s, samples that primarily depict disembodied limbs were selected and analyzed based on the theoretical foundations of the study.
Findings: The decentralization of the body’s unity in the research samples does not refer to disability, physical suffering, or death. Instead, it signifies abstract concepts such as transformation and metamorphosis, challenging classical definitions of the body, social critique, expressions of mental and metaphysical states, and recollecting a lost past that exists only in memory.
Conclusion: The emergence of disembodied limbs in 1990s Iranian paintings is influenced by postmodern rationality and a shift in human perspectives towards the external and internal worlds. By defamiliarizing conventional methods of body representation, painters create a space for critiquing and challenging predetermined thought patterns and generating new concepts that reflect the human condition in the contemporary era.

Keywords

Article Title [Persian]

دلالت‌های معنایی بازنمایی اندام جدا از بدن در نقاشی پست‌مدرن ایران (پایان قرن چهاردهم خورشیدی)

Authors [Persian]

  • سمیرا رویان 1
  • نیلوفر جلیلی 2
1 استادیار گروه نقاشی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2 کارشناسی ارشد نقاشی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
Abstract [Persian]

مقدمه: در هنر پست‌مدرن، بدن به‌عنوان موضوع، رسانه و ابزار آفرینش هنری و هم به‌عنوان مکان تجربه و ادراک اثر هنری، مورد توجه قرار گرفت. متفکران علوم انسانی تعاریف رایج از بدن را به‌چالش کشیدند و هنرمندان معادل بصری آن را به‌تصویر درآوردند. یکی از گونه‌های پست‌مدرنیستی بازنمایی بدن در نقاشی، تصویرگری بدن‌های تکه ‌تکه ‌شده و اندام‌های جدا از بدن است. هدف پژوهش حاضر تبیین خاستگاه نظری ظهور اندام‌های جدا از بدن در نقاشی‌های دهۀ پایانی قرن چهاردم خورشیدی ایران و دلالت‌های معنایی این گسست تصویری است. در این پژوهش سعی می‌شود به این پرسش پاسخ داده شود که مرجع تصویرگری اندام‌های بدون بدن در نقاشی‌های دهة نود ایران چیست و بازنمایی تصویری قطعه/ اندام در این آثار بر چه مضامینی دلالت دارد؟
روش پژوهش: این پژوهش از نوع کیفی است که به روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به داده‌های اسنادی انجام پذیرفته است. به این ترتیب از میان جامعۀ آماری- شامل نقاشی‌های هنرمندان ایرانی با موضوع بدن قطع ‌شده یا اندام‌های جدا از بدن در دهۀ نود خورشیدی- نمونه‌هایی که مشخصۀ اصلی آن‌ها بازنمایی اندام‌های بدون بدن است، گزینش شده و براساس مبانی نظری پژوهش تحلیل شدند.
یافته‌ها: مرکزیت‌زدایی از تمامیت بدن، در نمونه‌های پژوهش، ارجاعی به معلولیت، رنج و مرگ فیزیکی ندارد، بلکه نشانه‌ایست دال بر مفاهیم انتزاعی مانند تغییر و دگردیسی، به‌چالش کشیدن تعاریف کلاسیک دربارۀ بدن، نقد اجتماعی، بیان حالات ذهنی و متافیزیکی انسان و یادآوری گذشتة از دست رفته‌ای که تنها در حافظه حاضر است.
نتیجه‌گیری: ظهور اندام‌های جدا از بدن در نقاشی دهۀ نود ایران متأثر از عقلانیت پست‌مدرنیستی و تغییر در نگرش انسان نسبت‌ به جهان بیرون و درون است. نقاشان با آشنایی‌زدایی از شیوه‌های متعارف نمایش بدن فضایی برای نقد و به‌چالش کشیدن قالب‌های فکری از‌پیش‌تعیین شده و خلق مفاهیم جدید ایجاد می‌کنند که بازتابی از وضعیت انسان در عصر حاضر است.

Keywords [Persian]

  • بازنمایی بدن
  • بدن بدون اندام
  • بدن قطعه ‌قطعه
  • اندام جدا از بدن
  • نقاشی پست‌مدرن ایران

References

- اردلانی، حسین و حسین‌پور، غزال. (1400). خوانش آثار ری کاواکوبو با تمرکز بر مفهوم بدن بدون اندام ازمنظر ژیل دلوز. جلوه هنر، 13(3)، 31-40. https://doi.org/10.22051/jjh.2021.36051.1641
- اردلانی، حسین، سلیمی، همایون ، اکبری، مجید و گودرزی، حجت. (1394). تجسم احساس در اندیشه ژیل دلوز؛ بررسی نقاشی‌های فرانسیس بیکن. نامۀ هنرهای تجسمی و کاربردی، ۸(16). 23-44. https://doi.org/10.30480/vaa.2016.305
- امامی، مونا و کامرانی، بهنام. (1398). بررسی ویژگی‌های بدن گروتسک در چهار نقاش معاصر ایران. کیمیای هنر، 8(33). 21-39.
- امامی، مونا، کامرانی، بهنام و نصری، امیر. (1399). تحلیل آثار وحید چمانی برمبنای مفهوم بدن گروتسک در اندیشۀ میخائیل باختین. جلوۀ هنر، 12(2)، 47-58. https://doi.org/10.22051/jjh.2020.27663.1435
- امرلینگ، یائه. (1400). نظریه برای تاریخ هنر (ترجمۀ فریده آفرین). تهران: انتشارات حرفۀ هنرمند.
- پورکسمایی، پویا، نادعلیان، احمد و مراثی، محسن. (139۸). مفهوم بدن در پرفورمنس آرت براساس نظریات ژیل دلوز. نشریۀ هنرهای زیبا، هنرهای نمایشی و موسیقی، 25 (2)، 15-24. https://doi.org/10.22059/jfadram.2020.270598.615270
- چابک سوار، منصوره و فرخ فر، فرزانه. (1402). کابوس‌نمایی یک واقعیت یا واقع‌نمایی یک کابوس؛ بررسی نشانه‌شناختی عناصر گروتسک در پیکره انسان؛ مورد پژوهش: آثار نقاشی مهرنوش بادپر. رهپویه هنرهای تجسمی 6(2)، 17-28. https://doi.org/10.22034/ra.2023.1971434.
- چوبک، پریا، اکوان، محمد و رهبرنیا، محمدرضا. (1399). خوانش بدن در نقاشی‌های پیکاسو با مفاهیم فلسفی دلوز. مبانی نظری هنرهای تجسمی، 5(2)، 42-30. https://doi.org/10.22051/jtpva.2021.31002.1198
- درز آرت. (1399). https://darz.art/fa/shows/7339 (تاریخ دسترسی: 10/10/1402)
- رز، ژیلیان. (1393). روش و روش شناسی تحلیل تصویر، ترجمه سید جمال الدین اکبرزاده جهرمی، تهرا: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات/مرکز پژوهش و سنجش افکار صدا و سیما
- رستمیان، سمیه. (2019). وبسایت یورونیوز فارسی. https://parsi.euronews.com/culture/2019/01/25/naghsh-and-nava-first-part-arghavan-khosravi (تاریخ دسترسی: 10/10/1402)
- رشیدیان، عبدالکریم. (1393). فرهنگ پسامدرن. تهران: نشر نی.
- رمضانی، جاوید. (1395). نقد نمایشگاه ناصر بخشی |نامرئی و نامعین. https://avammag.com/24944/text-critic (تاریخ دسترسی: 10/10/1402)
- زرقانی، سید مهدی، آقابابایی خوزانی، زهرا، ایزانلو، امید، جهانپور، فاطمه، خادمی، حمید، شرفایی، محسن و فرخ‌فر، فرزانه. (1397). تاریخ بدن در ادبیات. تهران: نشر سخن.
- صدر الحافظی، سید علی و ریخته‌گران، محمدرضا. (1397). دلوز: میل و بازگشت قانون در متافیزیکِ شدن. نشریۀ فلسفه، ۴۶(1). 97-115. https://doi.org/10.22059/jop.2019.224556.1006259
- علیها، کسری. (1393). گفت‌وگو با امین باقری. https://honargardi.com (تاریخ دسترسی: 10/10/1402)
- فیضی‌مقدم، الهه و اردلانی، حسین. (1397). بررسی آثار آنیش کاپور با تمرکز بر مفهوم بدن بدون اندام از منظر ژیل دُلوز. همایش پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران (مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران)، 81-72.
- کولبروک، کلر. (1387). ژیل دلوز (ترجمۀ رضا سیروان). تهران: نشر مرکز.
- گالری اینفو. (1399). https://galleryinfo.ir/Event/fa/14475 (تاریخ دسترسی: 10/10/1402)
- لش، اسکات. (1383). جامعه‌شناسی پست‌مدرنیسم (ترجمۀ شاپور بهیان). تهران: نشر ققنوس.
- محجل، ندا و اصغری، محمد. (1401). پدیدارشناختی زیبایی‌شناسی تن‌محور مرلوپونتی. نشریۀ متافیزیک، 14(1)، 71-87.
- میلز، سارا. (1389). میشل فوکو (ترجمۀ داریوش نوری). تهران: نشر مرکز.
- ناکلین، لیندا. (1399). بدن قطعه ‌قطعه ‌شده قطعه به‌مثابۀ استعاره‌ای از مدرنیته (ترجمۀ مجید اخگر). تهران: نشر بیدگل.
- نصری، امیر و سعیدزاده، بهاره. (1397). بدن (نا)نمایی در بازنمایی بدن: بدن ایدئولوژیک در نقاشی­های حوزه هنری (1358-1370)، کیمیای هنر، 7 (29)، 20-42.
- نلسون، رابرت و شیف، ریچارد. (1395). مفاهیم بنیادی تاریخ هنر (ترجمۀ محمد نبوی و مهران مهاجر). تهران: نشر مینوی خرد.
- نلسون، رابرت و شیف، ریچارد. (1395). مفاهیم بنیادی تاریخ هنر (ترجمۀ محمد نبوی و مهران مهاجر). تهران: نشر مینوی خرد.
- وگیازاکی، امانوئال و کروکوسکی، آرتور. (1399). دلالت بدن در هنر معاصر (ترجمۀ راحیل صفوی). مطالعات هنرهای زیبا، ۱(1)، 115-130.
- هنر آنلاین. (1399). انسان در قلمرو گیاهان/ روایت فاخته شمسیان از نمایشگاه «درخت باژگون» در گالری پروژه‌های آران. https://honaronline.ir (تاریخ دسترسی: 10/10/1402)
-Abbassy, S. (2024). https://samiraabbassy.com (Access date: 2/5/2024)
- Baruch Blich, B. (2010). Body representations in Art and Photography, in Johan Swinnen & Luc Deneulin (ed.), The Weight of Photography: Photography History Theory and Criticism Introductory Reading, ASP (Acad & Scientific Pub).
- Bakhtin, M. M. (1984). Rabelais and his World. tr. by H. Isowolsky, Bloomington: Indiana University Press.
- Deleuze, G. (1981). Francis Bacon, lagique de la Sensation. Paris: Editions de la Difference.
- Deryfus, H. L. & Rabinow, P. (1982), Michael Foucault, Beyond Structuralism and Hermeneutics. Brighton: Harvester.
- Fan, X. (2016). Metaphor of Diseases in Contemporary European Paintings. Proceedings of the 2016 International Conference on Arts, Design and Contemporary Education. https://doi.org/10.2991/icadce-16.2016.14
- Foucault, M. (1977). Theatrum Philosophicum, in D. Bouchard (ed.), Language, Counter-Memory, Practice. Oxford: Blackwell.
- Germer, S. (1999). Pleasurable Fear: Gericault and the uncanny at the Opening of the Nineteenth Century. Art History, 22(2), 159-183. https://doi.org/10.1111/1467-8365.00148
- Larsen, B. (2000). The Fragmented Body - A Study of some Aesthetic Implications of Theodore Gericault's Body Fragment Paintings. Nordic Journal of Aesthetics, 12 (22), 51-71.
https://doi.org/10.7146/nja.v12i22.3135
- Merleau-Ponty, M. (1995). Phenomenology of perception, Translated by Colin Smith. New York: Routledge.
- Mirzoeff, N. (1995). Bodyscape: Art, Modernity and the Ideal of Figure. New York: Routledge.
- Mitchell, D.T., & Snyder, Sh.L. (2000). Narrative Prosthesis: Disability and the Dependencies of Discourse. Ann Arbor: The University of Michigan Press.
- Nietzsche, F. (1968). The Will to Power. New York: Vintage.
- Smith, D. (2017). What is the body without organs? Machine and organism in Deleuze and Guattari. Continental Philosophy Review, 51(1), 95–110. doi: http://doi.org/ 10.1007/s11007-016-9406-0
- Smith, T. (2011). Contemporary Art: World Currents. Upper Saddle River [N.J.]. Prentice Hall.
Paykareh
Volume 13, Issue 37
October 2024
Pages 58-75

Files

History

  • Receive Date: 12 May 2024
  • Revise Date: 10 August 2024
  • Accept Date: 20 August 2024

Share

How to cite

Statistics