تحلیل آثار نقاشی ژان دوبوفه بر مبنای مؤلفه‌های اگزیستانسیالیسم سارتر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.

2 کارشناس ارشد نقاشی، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: اگزیستانسیالیسم یکی از مهمترین جریان‌های فلسفۀ غرب است که ژان پل سارتر با تمرکز بر هویت انسان، آزادی، تنهایی و اضطراب، نقشی محوری در توسعۀ آن ایفا کرده است. ایام ناامیدی پس از جنگ جهانی دوم، سال‌های تأثیرپذیری ویژة هنر و فلسفه از یکدیگر است. مطالعۀ آثار هنری خلق شده در این دوران بازتاب فلسفه را در هنر به نمایش می‌گذارد. افکار، اندیشه و کارهای سارتر و ژان دوبوفه حاصل سال‌های آمیخته با جنگ است و تأثیرپذیری هنر دوبوفه از فلسفۀ سارتر قابل بررسی و مطالعه است. پرسش اصلی این است: چگونه نقاشی‌های ژان دوبوفه را بر اساس فلسفۀ اگزیستانسیالی سارتر می توان مورد مطالعه قرارداد؟
روش پژوهش: این تحقیق از نوع کیفی است و به‌روش توصیفی-تحلیلی و تطبیقی صورت گرفته، جمع آوری مطالب بر اساس منابع کتابخانه‌ای انجام شده است.
یافته‌ها: مطالعۀ مؤلفه‌های اصلی اگزیستانسیالیسم مانند تقدم وجود بر ماهیت، مسئولیت فردی، بیهودگی جهان و تنهایی در نقاشی‌های دوبوفه نشان می‌دهد که این مفاهیم به‌طور گسترده‌ای در آثار او بازتاب یافته‌اند. دوبوفه یکی از نقاشان مهم پس از سال‌های جنگ جهانی دوم است که خودآموختگی را به قوانین آکادمیک هنر ترجیح داد.
نتیجه‌گیری: دوبوفه با بهره‌گیری از فنون خاص خود، مفاهیم اگزیستانسیالیستی را به‌وضوح در آثارش بازتاب داده است و ارتباط نزدیکی میان فلسفۀ سارتر و نقاشی‌های او وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


- احمدی، بابک. (۱۳۸۷). معمای مدرنیته (چاپ پنجم). نشر مرکز.
- احمدی، بابک. (۱۴۰۰). سارتر که می‌نوشت (چاپ چهارم). نشر مرکز.
- احمدی، بابک. (۱۳۹۴). حقیقت و زیبایی (چاپ سی‌ام). نشر مرکز.
- احمدی ملکی، رحمان. (۱۳۷۹). ژان دوبوفه در تکاپوی بیانی بی‌تکلف. هنر، (۴۴)، ۹۷-۱۰۵.
- ارجمند، بهمن. (۱۳۹۲). شاملو و اگزیستانسیالیسم سارتر (چاپ اول). نشر اقاقیا.
- اردلانی، حسین و رهبر، رامک. (1397). بازخوانی مفهوم بدنهای بدون اندام دلوزی در سه اثر از ژان دوبوفه؛ فضیلت راستین، بدن خانم‌ها و L’Hourloup . اولین کنفرانس بین المللی مطالعات بین رشته‌ای در مدیریت و مهندسی، دانشگاه تهران، ایران.
- پاسبان ذوقی، پیمان، نامدار، لیدا، طاهری، جواد و حیدری، غلامرضا. (۱۴۰۱). بررسی اندیشه‌های هستی‌گرایانه در شعر مهدی اخوان ثالث بر اساس آرای ژان پل سارتر. نشریه ادبیات فارسی، ۱۸(۷۵)، ۵۴-۶۸.
- جمال‌پور، بهرام. (۱۳۷۱). انسان و هستی (چاپ اول). هماذر.
- جنسن، هورست وولدمار و جنسن، انتونی‌ف. (۱۳۹۴). تاریخ هنر جهان (ترجمه محمدتقی فرامرزی) (چاپ دوم). مازیار.
- حمیدی، مژگان. (۱۳۹۶). کتابشناسی تفصیلی ژان پل سارتر در زبان فارسی. نقد کتاب حکمت، 4(۱۳ و ۱۴)، ۲۷۳-۲۸۲.
- هالینگ دیل، رجینالد. (۱۳۶۴). مبانی و تاریخ فلسفه غرب (ترجمه عبدالحسین آذرنگ) (چاپ اول). کیهان.
- سارتر، ژان پل. (۱۳۴۴). کلمات (ترجمه حسینقلی جواهرچی) (چاپ اول). کاوه.
- سارتر، ژان پل. (۱۳۴۸). اگزیستانسیالیسم یا مکتب انسانیت (ترجمه حسینقلی جواهرچی) (چاپ سوم). مؤسسه مطبوعاتی فرخی.
- سارتر، ژان پل. (1383). فروید (ترجمه قاسم روبین) (چاپ دوم). ناهید.
- سارتر، ژان پل. (1355). اگزیستانسیالیسم و اصالت بشر (ترجمه مصطفی رحیمی) (چاپ پنجم). مروارید.
- سارتر، ژان پل. (۱۴۰۰). ادبیات چیست (ترجمه مصطفی رحیمی و ابوالحسن نجفی) (چاپ دهم). نیلوفر.
سارتر، ژان پل. (1400). هستی و نیستی (ترجمه مهستی بحرینی) (چاپ چهارم). نیلوفر
- صفوی مقدم، ناژین. (۱۳۹۲). بررسی تحلیلی هستی و نیستی: درباره کتاب هستی و نیستی مهمترین اثر فلسفی ژان پل سارتر به انضمام گزارشی از مهمترین قسمت ترجمه نشده کتاب. ماه فلسفه، 6(۷۸)، ۷۱-۷۶.
- طباطبایی دانا، مریم السادات، علی زمانی، امیرعباس و عباسی، بابک. (۱۴۰۲)، نسبت «حضور دیگری» و «معناداری زندگی» در اندیشة ژان پل سارتر و مارتین بوبر. نشریۀ حکمت و فلسفه، 19(73)، ۱۲۹-۱۵۷.
- کاکا سلطانی، حمید، اردلانی، حسین و عارف، محمد. (۱۳۹۸). هستی و نیستی و نمود آن در نمایشنامة مگس‌ها نوشتة ژان پل سارتر. نشریه تئاتر، (۷۵)، ۹۹-۱۱۲.
- لینتن، نوربرت. (۱۳۹۳). هنر مدرن (ترجمه علی رامین) (چاپ ششم). نی.
- محمد شاهی، شیرین. (1399). چگونگی نمود آزادی بشر ژان پل سارتر در آثار نقاشی ادوارد هاپر. نشریه شباک، ۶(۵)، 195 - 205.
- مردانی نوکنده، محمدحسین. (۱۳۸۱). مبانی اگزیستانسیالیسم. کیهان فرهنگی، (۱۹۵)، ۲۸-۳۱.
- مک کواری، جان. (۱۳۷۷). فلسفه وجودی (ترجمه محمد سعید کاشانی) (چاپ اول). هرمس.
- نوالی، محمود. (۱۳۷۹). فلسفه‌های اگزیستانس و اگزیستانسیالیسم تطبیقی (چاپ دوم). دانشگاه تبریز.
- هایدگر، مارتین. (۱۳۸۴). پایان فلسفه و وظیفه تفکر (ترجمه محمدرضا اسدی) (چاپ اول). اندیشه امروز.
- یالوم، آروین. (۱۳۸۶). دژخیم عشق (ترجمۀ مهشید یاسایی). آزمون.
- Al-kizwini, M, Abdulameer Rashed, H & Al-Saadi, B A. (2020). Metamorphosis in Jean Dubuffet Artworks. International Journal of Innovation, Creativity and Change, 13(3), 1125-1140 .
- Sartre, J-P. (2003). Being and nothingness an easy on phenomenological ontology (H. Barnes, Trans).. Newyorksarter.
- Moma, J. (1985). Léautaud, Redskin-Sorcerer. https://moma.org/collection/works/78924
- Moma, J. (1985). Head of a Girl from the Assemblages d’empreints series. https://moma.org/collection/works/78924
- Wikiart. (2012). Visual arts encyclopedia. https://theartstory.org/artist/dubuffet-jean.