Document Type : Original Article
Authors
1 Master of Arts in Painting, Faculty of Visual Arts, Isfahan University of Art, Isfahan, Iran.
2 Professor, Painting Department, Faculty of Visual Arts, Isfahan University of Art, Isfahan, Iran.
Article Title [Persian]
Authors [Persian]
مقدمه: موضوع «مادر» پیوسته از کهن‌ترین سوژه‌های هنری بوده که در آثار به‌جای مانده از تمدن‌های بشری حضور چشمگیر دارد. نقوش ایزدبانوان بر مفرغینه‌های تمدن لرستان نمود و گواه مشابه دیگری بر این مسئله است. از جمله این مفرغینه‌ها، سرسنجاق‌های مدور است که با نقش الهۀ مادر به‌همراه بزکوهی تصویر شده‌اند؛ دلیل بازتاب نقش زن در مرکزیت سر سنجاق‌های لرستان در همنشینی با بزکوهی، پرسش اصلی مقاله حاضر بوده، هدف اصلی این پژوهش کشف کارکردهای نقش زن و بزکوهی بر سر سنجاق‌های مفرغی لرستان با رویکرد آیکونولوژی در سه سطح توصیف، تحلیل و تفسیر است.
روش پژوهش: روش پژوهش حاضر تحلیلی از نوع تحقیقات کیفی است و داده‌ها از طریق منابع کتابخانه‌ای واسنادی جمع آوری شده‌اند.
یافته‌ها: در این پژوهش با رویکردآیکونولوژی، ابتدا نقش الهۀ مادر و بزکوهی توصیف شده، سپس با تحلیل آیکونوگرافی، به ارتباط متقابل این دو نقش پرداخته شد که گویای معانی نمادینی چون باروری، زایندگی، آب‌خواهی و بارندگی، برکت و فراوانی نعمت است؛ ودر نهایت با تفسیر نهایی از شواهد مختلف، کارکرد نقش ایزدبانو و بزکوهی به‌عنوان قدرت‌های برتر باران‌خواهی، جادویی، جذب خیر و دفع شر، مادر مثالی، زن زمین و باروری و قدرت‌های سیاسی مرتبط با عصر مادر‌سالاری نقوش مذکور مشخص گردید.
نتیجه‌گیری: ایزدبانو در مرکز سنجاق مدور لرستان، به‌عنوان عنصر مادینه هستی، مکمل زمین است که در پیوند با بزکوهی نر،خدای مذکر با شاخ‌های مدوربارور کننده طبیعت هستند. این دو قدرت برتر انسانی وحیوانی با دفع شر و ایجاد بستری امن و آرام محاط در فرم دایره سنجاق‌ها، پیوند برکت بخش زمین وآسمان را در باور بشر باستانی نشان می دهند.
Keywords [Persian]
)