نقش نقاشان زن، در احیا و حفظ سنت نگارگری در نقاشی معاصر ایران (در چهار دهه اخیر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری هنرهای اسلامی، دانشکده هنرهای صناعی اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران.

2 دانشجوی دکتری هنرهای اسلامی، دانشکده هنرهای صناعی اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران

3 دانشیاردانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

4 استادیار دانشکده هنرهای صناعی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران.

چکیده

علیرغم گسترش همه‌جانبۀ مبانی هنرهای تجسمی مدرن، و انبوه سبک­ ها و تکنیک‌های مختلفی که به سرعت در دنیا منتشر می‌شوند، نگارگری ایرانی، چه به صورت بالفعل و چه به صورت بالقوه کارکردهای بصری و بیانی فراوانی یافته ‌است. با حضور پر شمار زنان به عنوان نقاش در تاریخ هنر ایران در دوران معاصر، نقاشان زن ایرانی، علاوه بر کاربست روش‌ها و تکنیک‌های غربی، در به کارگیری برخی شگردهای تصویری این گنجینه بصری در نقاشی معاصر ایران، موفقیت­ هایی را کسب نموده‌اند. هدف این پژوهش، جمع آوری و معرفی این نقاشان معاصر و بررسی و تحلیل آثار آنان با در نظر گرفتن حضور نگارگری در آثارشان است. سؤال این است که زنان نقاش ایرانی در زمینه احیای نگارگری در نقاشی معاصر ایرانی، چه نقشی را ایفا نموده‌اند و چگونه و از کدام ویژگی‌های نگارگری برای بیان شیوه‌های نو در نقاشی معاصر، بهره گرفته‌اند؟ این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، اینترنتی و آرشیوی، به نتایجی دست یافت که در آن مشخص گردید، نقاشان زن ایرانی با استفاده از تلفیق نقوش گیاهی و جانوری و حروف الفبای فارسی، همچنین با استفاده از نقش اسب در شیوه‌های متنوع، یا تغییر مصالح، ایجاد نمودهای بصری جدید از طریق تحلیل سطوح نگارگری، تحول در کارکرد سطوح معماری و همچنین با بهره‌گیری از مبانی تجسمی غربی، موفقیت‌هایی را در جهت غنای نقاشی معاصر با استفاده از عناصر سنت نگارگری به دست آورده‌اند.

کلیدواژه‌ها


- Edraki, M., Ardekani, J. (2014). Position of female painters in Iranian art history. Journal of Science and Culture art. Volume 4-Issue 4. pp. 1-16.
- Farahani, E. (2014). Analytic study of the works of ancient and contemporary Iranian female miniaturists (a case study of ten artists). Tehran University