بازخوانی نظریۀ وانمودگی بودریار در عکس‌های آزاده اخلاقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته فلسفه هنر. دانشکده هنر و معماری. ,واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استادیار گروه فلسفه هنر، دانشکده هنر و معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.

3 استاد گروه طراحی پارچه و لباس، دانشکده هنر و معماری، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

چکیده

بیان مسئله: شهرت اصلی بودریار، به‌دلیل بیان نظریات مهمی مانند وانموده و ابرواقعیت است. او جهان پسامدرن را جهان وانموده می‌داند که مرز واقعیت و بازنمایی، در آن از بین رفته است. او در تطبیق تصویر و واقعیت، چهار مرحله را باز می‌شمارد که طی آن، تصویر، از مرحله انعکاس واقعیت، به مرحله مستور کردن واقعیت، سپس به مرحله مستور کردن غیاب واقعیت و در نهایت در مرحلۀ چهارم، به مرحله‌ای می‌رسد که هیچ ارتباطی با واقعیت ندارد و به تولید وانموده می‌پردازد. در این پژوهش، سعی بر این است با مروری بر فلسفه بودریار و ذکر مراحل چهارگانه وانموده، به بازخوانی آن در عکاسی بپردازیم و از این مهم، برای تشریح شواهد تجربی، مجموعه عکس «به روایت یک شاهد عینی» آزاده اخلاقی انتخاب شده است تا به این پرسش پاسخ دهیم که عملکرد عکاسی استیجد چیست؟ و به چه طریقی در این نوع خاص از عکاسی، وانموده به تصویر کشیده می شود؟
هدف: خوانش وانموده در عکاسی استیجد و بصورت خاص در مجموعه عکس «به روایت یک شاهد عینی» آزاده اخلاقی هدف اصلی این پژوهش است.
روش پژوهش: این پژوهش به شیوه توصیفی - تحلیلی و روش گردآوری مطالب، بصورت اطلاعات کتابخانه‌ای است.
یافته‌ها: این پژوهش تشریح نظریه وانموده و بیان مراحل مختلف آن پرداخته و ضمن معرفی عکاسی استیجد، به این نتیجه می‌رسد که با توجه به تعریف وانموده و عملکرد آن از منظر بودریار، می‌توان چنین نتیجه گرفت که تمرکز اصلی مجموعه ‌عکس‌های «به روایت یک شاهد عینی»، بر وانموده‌هاست و عکس‌های این مجموعه، همانند آنچه بودریار در تعریف وانموده می‌گوید، در تقابل با شبیه‌سازی قرار گرفته و خود دارای قدرت تولید واقعیت شده و واقعیتی را که در گذشته رخ داده، آشکارا به چالش کشیده است.

کلیدواژه‌ها


- بارت، رولان، بلانشو، موریس، بودریار، ژان، دریدا، ژاک، دلوز، ژیل، فوکو، میشل، کریستوا، ژولیا، گتاری، فلیکس، لیوتار، ژآن-فرانسوا، نگری، آنتونیو، واتیمو، جیانی و هارت، جو. (1393). سرگشتگی نشانه‌ها(ترجمه مانی حقیقی). تهران: مرکز.
- باومن، زیگمونت. (1384). اشارت‌های پست مدرنیته(ترجمه حسن چاوشیان). تهران: ققنوس.
- بودریار، ژان. (1398). وانموده‌ها و وانموده(ترجمه پیروز ایزدی). تهران: ثالث.
- پاینده، حسین. (1391). طغیان کپی بر اصل: بررسی دیدگاه بودریار در باب رسانه و پست‌مدرنیسم. ماهنامه سوره اندیشه، 91(58)، صص. 282-285.
- توفولتی، کیم. (1396). بودریار در قابی دیگر(ترجمه وحیداله موسوی). تهران: مؤسسه تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن.
- جمشیدی، علیرضا. (1396). نشانه‌شناسی مفهوم ابرستارۀ هنری با توجه به نظریۀ وانمودگی ژان بودریار (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد پژوهش هنر). دانشکده هنر، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران.
- سانتاگ، سوزان. (1392). درباره عکاسی(ترجمه مجید اخگر). تهران: نظر.
- صمدزادگان، بهرنگ. (۱۳۹۸). پیوند عکس صحنه پردازی شده با نقاشی. فصلنامه عکاسی، ۴(۵)، صص. ۷۷-۹۲.
- فرح‌بخش‌پور، حسین، و شایگان‌فر، نادر. (1399). بررسی نظام نشانه‌ای وانمودگی از نظر بودریار و تطبیق آن بر گستره عکاسی پسامدرن با تأکید بر آثار شری لواین. رهپویه هنر/ هنرهای تجسمی، ۳(4)، صص. 87-94.
- فرقانی، محمدمهدی. (1389). واقعیت رسانه، خلق فراواقعیت، مرور و نقدی بر اندیشه‌های ارتباطی ژان بودریار. مطالعات رسانه‌ای، ۵(9)، صص. 35-65.
- کبورانی، مهدی. (1398). نگاهی به بازتعریف تاریخ در عکس‌های کارگردانی‌شده جنگ. فصلنامه عکاسی، ۴(5)، صص. 124-129.
- گراندبرگ، اندی. (1392). بحران واقعیت در باب عکاسی معاصر(ترجمه مسعود ابراهیمی مقدم و مریم لدنی). تهران: فرهنگستان هنر.
- منصوریان، سهیلا. (1392). هنر و حقیقت رسانه در روزگار پست مدرن: بررسی رسانه به مثابه تولید‌کننده بازنمایی از منظر بودریار. فصلنامه کیمیای هنر، ۳(8)، صص. 59-72.
- منوچهرزاده، رامیار. (1398). عکاسی استیجد یک واقعیت ساختگی. فصلنامه عکاسی، ۴(5)، صص. 43-61.
- Baudrillard, J. (1990). Seduction. Basingstoke and London: Macmillan.
- Baudrillard, J. (1994). Simulacra and simulation. Michigan, MI: University of Michigan Press.
- Baudrillard, J. (2001). Fragments. (Ch. Turner, Trans). London and New York: Routledge.
- Baudrillard, J. (2006). The writing of the shadows’. C International Photo Magazine, )2(, pp. 14-16.
- Butler, R. (2005). Baudrillard’s Light Writing Or Photographic Thought, Victoria Grace, Heather Worth and Laurence Simmons. Baudrillard: West of the Dateline. Palmerston North, New Zealand: Dunmore Press.