بررسی عناصر تزیینی و معماری مناره های دوره سلجوقی شهر اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد باستان شناسی، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه مرمت، دانشکده حفاظت و مرمت، دانشگاه هنر، اصفهان، ایران

چکیده

بیان مسئله: مناره یکی از عناصر تزیینی- کاربردی ویژه در بناهای مذهبی است که پیشینه­ ای کهن در معماری ایران قبل از اسلام داشته است. در دوره سلجوقیان که یکی از ادوار مهم تاریخ ایران است در شهر اصفهان مناره­ هایی با ابعاد و اندازه ­های مختلف با تزیینات زیبای آجرکاری، کاشی­ کاری، گچ ­بری و کتیبه­ ها ساخته شده که عظمت و زیبایی خیره کننده ­ای را القاء می ­کنند. این مناره­ ها دارای کاربری­ های مختلف بوده و هر یک زمینه مناسبی را برای خلاقیت و هنرمندی بانیان و معماران آن فراهم نموده است. این پژوهش درصدد است که به این سؤال که طرح­ های تزیینی این مناره­ ها از چه نوع تزییناتی است؟ پاسخ دهد.
هدف: شناخت آرایه ­های تزیینی مناره­ های دوره سلجوقی شهر اصفهان است
روش پژوهش: روش انجام این پژوهش تحلیلی- تطبیقی و گردآورری اطلاعات به صورت ترکیبی (کتابخانه­ ای- میدانی) صورت گرفته است.
یافته‌ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان می ­دهد که ایجاد بنای مناره در دوره سلجوقی در شهر اصفهان اهمیت روزافزونی یافته است و در اغلب مناره ­های بررسی شده طرح­ های تزیینی متنوعی با استفاده از تکنیک آجرکاری به اجرا درآمده است که علاوه بر جنبه کاربردی به لحاظ عناصر بصری زیباشناسانه حائز اهمیت هستند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

- Azad, M. (2014). A Survey on the Three Important Seljuk Minarets, Chehel Dokhtaran, Tarikhaneh and Saveh Jami Mosque. JIAS, 3(5), 39-56.
- Godard, G. (1989). Iranian works (A. Sarv Ghad Moghaddam, Trans). V.4. 1th. Tehran: Astan Quds Razavi Research Foundation
-. Hatam, G.A. (2000). The islamic architectrure of Iran. 1th. Tehran: University Jihad Publishing Institute.
- Helen brand, R. (2012). ‎Islamic architecture: form, function, and meaning (B. Ayatolahzadeh Shirazi, Trans). Tehran: Rozaneh.
- Honarfar, L. (1971). A treasure of the historical monuments of Isfahani. Tehran: Ziba printing house.
- Honarfar, L. (1997). Familiarity with historical city of Esfahan. Tehran: Golha.
- Jafari Zand, A. (1998). Gar Mosque and minaret. Archaeological Journal, (9), 8-6.

- Khazaei, R & Mansouri, S. (2016). Study of Brick Decorations in the Minaretsof the Seljuk Period of Isfahan. Negarineh Islamic Art, 3(12), 72-87.

- Mokhlesi, M.A. (2012). The minarets. Iranian architecture of the Islamic period. Tehran: Samt.
‎- Nikzad Amirhossini, K. (1954). Shart History of the Historical building at Isfahan. Isfahan.
- Rafie Mehr Abadi, A. Gh. (1973).Isfahan National Monuments. Isfahan: Publications of the National Works Association.   
- Riahi, M.H; Ghasemi Sichani, M & Javeri, M. (2012). A city has fallen on us [Book]: Essays on the background of Isfahan. Isfahan: Isfahan Municipality Cultural and Recreational Organization.
- Sarikhani, M; sharifinia, A &  Shakarami, T. (2015).  Inscription of Quranic Verses on the Saljoughi Minarets. Negarineh Islamic Art, 2(7.8), 4-14.
- Shokofteh, A; Ahmadi, H &  Oudbashi, O. (2015). Seljuk Brickwork Decorations and Their Sustainability in Khwarezmid and Ilkhanid Decorations. Journal of Researches in Islamic ArchitectureIran University of Science & Technology, 3(1), 84-106.
- Smith, M.B. (1989). Isfahan historical monuments: Iranian monuments (A. Sarvaghad Moghaddam trans). 1th. Tehran: Astan Quds Razavi Research Foundation.
- Sterlin, H. (1998). Isfahan: Image du paradis(J.Arjmand trans). Tehran:Publication and research of Farzan roz
- Zamani, A. (1972). Minaret and decorative minaret in Islamic historical monuments of Iran. Honar va Mardom, (121), 62-73.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 01 تیر 1399
  • تاریخ بازنگری: 10 مرداد 1399
  • تاریخ پذیرش: 22 شهریور 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار