فرم و معنا در داستان «مراء کردن رومیان و چینیان در علم نقاشی» مولانا در مقایسه با اثر «آینۀ آسمان» آنیش کاپور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد نقاشی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

2 استادیار گروه نقاشی، دانشکده هنرومعماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

3 مربی گروه صنایع دستی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

چکیده

بیان مسئله: مبحث فرم و معنا همیشه در روند شکل‌گیری اثر هنری جزو لاینفک مبانی هنر بوده است. همانطور مولانا در داستان «رومیان و چینیان» به ارتباط ظریف میان فرم و معنا از نظر‌گاهی عارفانه پرداخته است. از دیگر سو، اثر «آینۀ آسمان» آنیش کاپور که به‌عنوان اثری حجمی در هنر معاصر از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، در مقایسه با دیدگاه مولانا دارای نقاط مشترکی است و پژوهش حاضر درصدد است تا به ‌آن‌ها بپردازد و این مهم را بررسی کند که چگونه و با چه زبان مشترکی، فرم و معنا در این آثار که در تقابل تاریخی بسیار زیادی هستند، مورد مطالعه قرار می‌گیرد؟
هدف: مولانا به مقولۀ معنا نگاهی بسیار فراتر از زمان خویش داشته است؛ همین ویژگی باعث شده است که به زبان هنر معاصر بسیار نزدیک باشد. لذا پژوهش حاضر درصدد است که با مقایسۀ ارزش معنا در داستان « مراء کردن رومیان و چینیان در علم نقاشی » مولانا و «آینۀ آسمان» آنیش کاپور به مفهومی جدید دست یابد، به ‌نوعی که با زبان هنر معاصر نیز در ارتباط باشد.
روش پژوهش: پژوهش حاضر به‌صورت توصیفی-تحلیلی مورد مطالعه قرار گرفته است و با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای، مفاهیم فرم و معنا در هنر معاصر و جایگاه و رابطه آن‌ها را در اندیشۀ و عرفان اسلامی بیان کرده است.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد داستان « مراء کردن رومیان و چینیان در علم نقاشی » و اثر «آینۀ آسمان» در اهمیت نقش معنا تا آن اندازه کوشیده‌اند که حتی منجر به حذف فرم نیز گردیده است. این دو اثر تا حد بسیار زیادی از لحاظ فرم به یکدیگر نزدیک‌اند، اما زبان معنایی آن‌ها با توجه به بستر زمانی که در آن قرار گرفته‌اند نسبت‌ به یکدیگر متفاوت است.

کلیدواژه‌ها


- Adams, L. (2009). Methodology of art (A. Masoumi, Trans.). Tehran: Nazar Publication.
- Arbabi, H. (2012). Wonder of art or the art of wonder. The Artist's Profession Magazine, (43), pp. 60-70.
- Balkhari Ghahi, H. (2011). Philosophy of Islamic art. Tehran: Scientific and Cultural Publications.
- Bakhtiari, M. (1999). Mystics of mystery. Tehran: Rahyab Publications.
- Bhabha, H. (2012). Fugitive objects (E. Nowrozi, Trans.). The Artist's Profession Magazine, (43), pp. 72-80.
- Collinson, D. (2009). Aesthetic experience (F. Farnoudfar, Trans.). Tehran: Farhangestan-e Honar Publications.
- Ghazali, M. (1973). The revival of the religious sciences (H. Khadivjam, Trans.). Tehran: Iran Culture Foundation.
- Hemati, H. (2008). Understanding the art and the art of understanding. Tehran: Porsesh Publication.
- Hurst House, R. (2009). Representation and truth (A. Nasri, Trans.). Tehran: Farhangestan-e Honar Publications.
- Jafari, M. T. (1991). Interpretation and analysis of the Masnavi of Jalaluddin Mohammad Balkhi. Tehran: Islamic Publishing House.
- Madadpour, M. (2008). Wisdom Onesie and mystical aesthetics of Islamic art. Tehran: Surah Mehr Publications.
- Pazouki, Sh. (2013). The wisdom of art and beauty in Islam. Tehran: Farhangestan-e Honar Publications.