بررسی دیدگاه طراحان فرش ایران در ارتباط ‌با آیندۀ شغلی خود در مواجهه با نرم‌افزارهای مبتنی‌بر هوش‌ مصنوعی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش در فرش، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران، ایران.

2 استادیار گروه فرش، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر تهران، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: هوش مصنوعی امروزه ضمن نقش‌آفرینی در تمامی ابعاد زندگی اجتماعی، اقتصادی و تولیدی جوامع بشری از شاخص‌ترین جلوه‌های رشد فناوری و آینده‌نگری جهان هستی معرفی می‌گردد. به‌نظر می‌رسد طراحی فرش ایرانی نیز در برابر این قدرت نوظهور، دچار تغییراتی عمیق خواهد شد. هرچند همواره مباحث شاخص هنری خلاقیت هنرمندان در تقابل با فناوری دیده می‌شود، اما مسألۀ اصلی این پژوهش چگونگی مواجهه طراحان فرش با نرم‌افزارهای مختلف حوزه هوش مصنوعی با قابلیت اصلاح و طراحی نقشه است. هدف اصلی این پژوهش بررسی دیدگاه طراحان فرش ایران پیرامون آینده شغلی خود در مواجهه با نرم افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی است. اینکه آیندۀ شغلی شاغلین این عرصه با وجود نرم‌افزارهای حوزۀ طراحی مبتنی‌بر هوش مصنوعی چگونه خواهد بود؟ سوالی است که در این پژوهش به آن پاسخ داده می‌شود.
روش پژوهش: مقالۀ پیش‌رو مقاله‌ای کمی- کیفی است و به‌صورت توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی پایه‌ریزی شده است. با بهره‌گیری از ابزار رفتارنگاری، مشاهده، پرسش و پاسخ به تحلیل امکانات۴ پلتفرم هوش مصنوعی موجود و در دسترس با قابلیت طراحی فرش پرداخته شده است سپس پرسش‌نامه‌ای برای ۱۳۲ نفر از نخبگان طراحی فرش ایرانی فعال در این عرصه به‌صورت الکترونیک ارسال گردیده که تنها ۵۰ نفر حاضر به مشارکت در پژوهش شده‌اند.
یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد در زمان انجام این پژوهش، تنها یک نرم‌افزار هوش مصنوعی از قابلیت اصلاح نقشۀ فرش برخوردار است که به‌عنوان یک دستیار هوش مصنوعی خلاق مطرح نیست. باقی نرم‌افزارهای مبتنی‌بر هوش مصنوعی در دسترس به‌عنوان یک دستیار خلاق و نوآور، هنوز یادگیری ماشینی برروی آن‌ها صورت نگرفته و اکنون نمی‌توانند در زمینۀ طراحی فرش، به‌شیوۀ صحیح، مؤثر واقع شوند. همچنین بررسی نخبگان این حوزه نیز نشان‌دهندۀ آن است که یا تاکنون از نرم‌افزارهای مبتنی‌بر هوش مصنوعی استفاده نکرده‌اند یا اگر استفاده کرده باشند، تنها برای تغییر ابعاد و اصلاح نقشه‌های فرش بوده است و با نرم‌افزاری که خود بتواند طراحی نقشۀ فرش را از صفر تا صد انجام دهد مواجهه نشده‌اند. ۵۷% از طراحان نیز به هوش مصنوعی تنها به‌عنوان یک ابزار در دسترس می‌نگرند و نه جایگزینی برای شغل خود.
نتیجه‌گیری: نرم‌افزارهای مبتنی‌بر هوش مصنوعی در طراحی فرش را در حال حاضر، می‌توان به‌عنوان ابزاری برای سهولت کار دانست؛ در نتیجه چه در آیندۀ نزدیک هوش مصنوعی بتواند جای طراحان را در این حوزه بگیرد یا نه، در حال حاضر می‌توان با طراحی پلتفرم‌هایی مبتنی‌بر هوش مصنوعی به‌عنوان یک دستیار برای طراحی فرش، شاهد سرعت در انجام طراحی، رنگ، نقطه و در نهایت تغییر ابعاد نقشۀ فرش، که بسیار زمان‌بر و پیچیده‌ از نظر کاربران است، بهره برد.

کلیدواژه‌ها


- پردل، علی و ضیابخش، ندا. (1401). کاربرد هوش مصنوعی در ایده‌پردازی فرمی فضای معماری تعلق‌پذیر با رویکرد روانشناسی محیط (نمونۀ موردی: مرکز شهر آینده ایرانی- اسلامی). فصلنامۀ علمی معماری شهر، 2(4)، 52-38.
- عسگری، علی و فتحی، راضیه. (1401). نقش ابزارهای طراحی در کیفیت ایده‌پردازی و ارائۀ طرح‌های معماری. باغ نظر، 19(113)، 106-89. https://doi.org/10.22034/bagh.2022.319442.5068
- قائمی‌نیا، علیرضا. (1385). دین و هوش مصنوعی. نشریۀ ذهن، 25، 36-23.
- نجاتی، نریمان، کلانتری، سعیده و بمانیان، محمدرضا. (1400). آموزش طراحی معماری مبتنی‌بر هوش مصنوعی. پژوهش‌های معماری نوین، 1(1)، 25-7. https://doi.org/10.52547/arch.1.1.7
- نقاش‌چیره‌دست، صفا و حجتی‌امامی، خشایار. (1401). بازی سازی در طراحی اسباب‌بازی، با الهام از روند تولید فرش دستباف برای کودکان 7-11 سال. جلوۀ هنر، 14(4)، 86-66. https://doi.org/10.22051/jjh.2022.38610.1726
- یزدانی، مصطفی و اکبریان، محمدرضا. (1402). بررسی دغدغۀ معماران مبنی‌بر جایگزینی هوش مصنوعی به‌جای طراحان در هزارۀ سوم، فصلنامۀ رهپویۀ معماری و شهرسازی، 2(5)، 65-53. https://doi.org/10.22034/rau.2023.1990275.1033
- Haugeland, J. (1985). Artificial Intelligence; The Very Idea. Massachusetts: The MIT Press.
No Author. (2023). AI generated Putin asks Putin about his rumoured body doubles & video, access date: 2024/25/06, https://theguardian.com/world/video/2023/dec/14/ai-generated-vladimir-putin-rumoured-body-doubles-video
- No Author. (2023). thispersondoesnotexist, access date: 2024/11/05, https://thispersondoesnotexist.com/
- No Author. (2023). Does this person exist herokuapp, access date: 2024/10/05, https://does-this-person-exist.herokuapp.com/
- No Author. (2024). Ai replacing jobs, access date: 2024/05/16, https://tech.co/news/ai-replacing-jobs
 
- Qin, P. Yanan, L. Yiyu, Ch. Jingyuan, L. Dan, X & Ting, Y.(2022). Artificial intelligence in clinical applications for lung cancer: diagnosis, treatment and prognosis. Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (CCLM), 60(12), 1974-1983. https://doi: 10.1515/cclm-2022-0291.
- Unal, E S. Gurbuz, F. (2022). New carpet pattern design with deep learning. Journal of Engineering Research, 11(3), 100-111.
- Yurman, P & Reddy, A. (2022). Drawing Conversation Mediated by AI. Creativity and Cognition, Italy, June, 20-23, Conference Paper.
- Ziyi, W. Xingqi, W. Zeyu, J. Xiaohan, L. Shikun, S & Jia, J. (2022). AI Carpet: Automatic Generation of Aesthetic Carpet Pattern. MM '22: Proceedings of the 30th ACM International Conference on Multimedia, 6958-6960. https://doi.org/10.1145/3503161.3547734