Echoes of the literary text narrative in a tree image in Herat school of painting

Document Type : Original Article

Author

Student Phd of Faculty of Islamic Arts, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran

Abstract

Problem definition: The mystical life, larger sizes, long life, death and life renewal, have caused the tree to have different meanings and sometimes even in ancient times to be sanctified as a mediator between human being and God and introduced as a symbol of freshness, peace and beauty, reflection of the relationship between God and human being, symbol of the whole tangible world, combination of heaven, earth and water and a symbol of light. In painting, especially the Herat school, the different functions of the tree images are observable. The present research addresses the different function of the tree image in the painting of this school.
Objective: The present research aims to acquire more knowledge about and be aware of the visual possibilities of the tree in Herat school.
Research Method: Based on a descriptive-analytic manner and then the adaptation of narrative, incident, text and image and using library and archival resources, the present study has examined the paintings of Herat school.
Results: In this research, it was found that the image of a tree in Herat painting, in addition to the “decorative” and “symbolic” functions, points out to the incident of painting alongside the text and echoes the main story in a visual form. In this way, the image of the withered tree is a reflection of the death narrative of the fictional character while that of the blossoming one reflects the narrative of hope, as well as shadow spreading. Also, the tree reflects the story of the king’s power and glory.

Keywords

Article Title [Persian]

پژواک حادثۀ روایت متن ادبی در تصویر درخت در نگارگری مکتب هرات

Author [Persian]

  • رضا رفیعی راد
دانشجوی دکتری هنرهای اسلامی، دانشکده هنرهای صناعی اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
Abstract [Persian]

بیان مسئله: حیات رازورزانه، اندازه‌های بزرگ و عمر طولانی و مرگ و زندگی دوباره، سبب شده که درخت، مفاهیم متفاوتی را به خود اختصاص داده و گاهی حتی در عهد باستان به عنوان واسطه‌ای میان انسان و خدا تقدیس شود و به عنوان نمادی از تراوت، آرامش و زیبایی، بازتاب رابطه خداوند و انسان و نمادی از کل جهان محسوس، ترکیب آسمان، زمین وآب و نماد روشنایی‌ شناخته شده است. در نگارگری خصوصاً مکتب هرات، شاهد کارکردهای متفاوتی از تصویر درختان هستیم. اینکه  تصویر درخت، در نگارگری این مکتب  چه کارکرد متفاوتی دارد،  مسئله­ا ی است  که در این پژوهش به آن پرداخته می شود.
هدف: شناخت بیشتر و آگاهی از امکانات تصویری درخت در مکتب هرات است.
روش پژوهش: این مقاله به شیوه توصیفی– تحلیلی، و سپس انطباق روایت، حادثه، متن و تصویر  و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و آرشیوی، نگاره‌های مکتب هرات را مورد بررسی قرار داده است.
یافته‌ها: در این پژوهش مشخص شد تصویر درخت در نگارگری هرات، علاوه بر دو نوع کارکرد «تزئینی» و «نمادین»، دوشادوش متن، حادثۀ نگاره است: و داستان اصلی را به شکل تصویری، از پیش، پژواک می‌دهد. به نحوی که تصویر درخت خشکیده، بازتاب روایت مرگ شخصیت داستانی، تصویر درخت پرشکوفه، بازتاب روایت امیدواری و نیز سایه‌گستری است. همچنین درخت، بازتاب روایت قدرت و شوکت پادشاه است.

Keywords [Persian]

  • نقاشی ایرانی
  • مکتب هرات
  • درخت

References

- اتینگهاوزن، ریچارد و یار شاطر، احسان. (1379). اوج­‌های درخشان هنر ایران. (ترجمه هرمز عبداللهی و روئین پاکباز). تهران: نشر آگه.
- آژند، یعقوب. ( 1393). هفت اصل تزئینی هنر ایران. تهران: نشر پیکره.
- آل ابراهیم دهکردی، صبا. (1395). نقش درخت سرو و معانی نمادین آن در نگاره‌هایی از شاهنامه تهماسبی. باغ نظر، 13(45)، 114-105.
- آموزگار، ژاله. (1381). تاریخ اساطیری ایران. تهران: انتشارات سمت.
- بخشی، امیر فرهاد. (1382). بررسی نقوش گیاهی در هنر قبل از اسلام (پایان‏نامه کارشناسی ارشد ارتباط تصویری). دانشگاه هنر تهران، ایران.
- پاکباز، رویین. (1379). نقاشی ایرانی، از دیرباز تا امروز. چاپ هفتم. تهران: انتشارات زرین و سیمین.
- حسن­‌پور، محسن. (1377). چگونگی پارادایم شدن مکتب هرات. مطالعات هنرهای تجسمی، (2)، 1-15.
- حسینی­‌راد، عبدالمجید؛ پرهیزگاری، ماری؛ پریشان­زاده، پیام و کرباسی ،کلود. (1384). شاهکارهای نگارگری ایران. تهران: انتشارات موزه هنرهای معاصر ایران.
- دوبوکور، مونیک. (1387). رمزهای زنده جان (ترجمه جلال ستاری). تهران: نشر مرکز.
- دهخدا، علی اکبر. (1342). لغت نامه. تهران: سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور.
- دیماند، س. م. (1365). راهنمای صنایع اسلامی. (ترجمه عبدالله فریار). تهران: علمی و فرهنگی.
- شوالیه، ژان و گربران، آلن. (1382). فرهنگ نمادها، اساطیر، رویاها و رسوم (ترجمه سودابه فضایلی و علیرضا سید احمدیان). جلد سوم. تهران: نشر جیحون.
- صالح شوشتری، سمیه و شیرازی، علی اصغر. (1387). تطبیق شکل درختان در طبیعت با اثار نگارگری ایران. فصلنامه نگره، 3(7)، 5-15
- فربود، فریناز و طاووسی، محمود. (1381). بررسی تطبیقی مفهوم نمادین درخت در ایران(با تأکید بر برخی متون ادبی و عرفانی ایران باستان و اسلامی). دو فصلنامه مدرس هنر، 1(2)، 54 – 43.
- فردوسی، ابوالقاسم. (1368). شاهنامه. چاپ 23، تهران: انتشارات آگاه.
- قاسمیه، سارا؛ بمانیان، محمدرضا و ناصحی، ابوذر. (1395). بررسی زبان مشترک باغ و نگارگری ایرانی با تأکید بر نقش نمادین درخت سرو. دو فصلنامه پژوهش هنر، 6(11)، 75-85.
- قلی‏زاده، خسرو. (1388). فرهنگ اساطیر ایرانی (بر پایه متون پهلوی). تهران: نشر پارسه.
- کنبی، شیلا. (1389). نگارگری ایرانی (مترجم مهناز شایسته فر). تهران: انتشارات موسسه مطالعات هنر اسلامی.
- کوپر، جی.سی. (1379). فرهنگ مصور نمادهای سنتی (ترجمة ملیحه کرباسیان). تهران: فرشاد.
- کیوانی، شادان. (1382). تحول منظره در نگارگری ایران. کتاب ماه هنر، 6(63-64)، 102-107.
- گرابر، اولگ. (1390). مروری بر نگارگری ایرانی (ترجمه مهرداد وحدتی دانشمند). تهران: ترجمه و نشر آثار هنری متن.
- لیمن، اولیور. (1391). درآمدی بر زیباشناسی اسلامی (ترجمه محمدرضا ابوالقاسمی). تهران: نشر ماهی.
- مقبلی، آناهیتا و پیامنی، بهناز. (1395). تحلیل نشانه‌‌شناختی سبک سه نگارۀ شاهنامۀ فردوسی با عنوان «کشتن بهرام گور، اژدها را». پژوهش‌نامه ادب حماسی (فرهنگ و ادب سابق)، 12(21)، 201-228.
- معطر، گلرخ. (1387). نقش اساطیری درخت در نگارگری باغ ایرانی (پایان نامه کارشناسی ارشد). دانشگاه سوره تهران، ایران.
- ملکی، توکا. (1387). سیری در نگارگری ایران. کتاب ماه هنر، (126)، 72- 78.
- نجفی، مریم و افشاری، مرتضی. (1390). ویژگی­های بصری درختان در نگارگری ایران. کتاب ماه هنر، (162)، 82-85.
- نصر، طاهره. (1389). تجلی حکمت در باغ ایرانی. تهران: نشر چشمه.
- نظامی گنجوی، الیاس بن یوسف. (1394). خمسه. چاپ سوم، تهران: ققنوس.
- وزیری، علینقی. (1340). تاریخ هنرهای مصور. تهران: چاپخانه دانشگاه.
- یونگ، کارل گوستاو. (1378). انسان و سمبول‏هایش (ترجمه محمود سلطانیه). تهران: جامی.
www. ommons.wikimedia.org.-
www. sites.asiasociety.org. -
-www royalasiaticcollections.org.
-www. digital.bodleian.ox.ac.uk.
Paykareh
Volume 9, Issue 21
December 2020
Pages 25-36

Files

History

  • Receive Date: 16 December 2020
  • Revise Date: 26 January 2021
  • Accept Date: 04 February 2021

Share

How to cite

Statistics