Document Type : Original Article
Authors
1 Assistant Professor, Department of Architectural Engineering, Faculty of Art and Architecture, University of Sistan and Baluchestan, Sistan and Baluchestan, Iran.
2 Assistant Professor, Handicrafts Department, Faculty of Art and Architecture, University of Sistan and Baluchestan, Sistan and Baluchestan, Iran.
Article Title [Persian]
Authors [Persian]
مقدمه: منطقه بلوچستان به دلیل تنوع معماری و صنایع دستی، با وجود تفاوت‌های مشهود، هویت خاصی برای قوم بلوچ شکل می‌دهد. هدف این مطالعه شناسایی معنا و مفهوم رنگ‌ها و نقوش به‌کاررفته و تحلیل نقش آن‌ها به‌عنوان نمادهای هویتی قوم بلوچ است و این موضوع به درک بهتر ارزش‌ها و فرهنگ غنی این منطقه کمک می‌کند. بدین ترتیب، سوالات پژوهش به این مهم می‌پردازد که معنا و مفهوم، خواستگاه و منبع الهام رنگ‌ها و نقوش در صنایع دستی و مسکن بومی بلوچستان چیست؟ همچنین، چگونه نقوش و رنگ‌های به‌کاررفته در صنایع دستی و مسکن این منطقه را به‌عنوان نمادهای هویتی قوم بلوچ معرفی می‌شوند؟
روش پژوهش: پژوهش پیش رو به شیوه توصیفی- تحلیلی و یافته‌های آن از طریق منابع کتابخانه‌ایی، پایگاه‌های اطلاعاتی و بازدیدهای میدانی از انواع هنرها انجام شده است. جامعه آماری شامل مسکن بومی و هنرهای سنتی منطقه بلوچستان است و انتخاب نمونه‌ها با توجه به هدف پژوهش انتخابی بوده است. یافته‌های تحقیق به شکل کیفی تحلیل شده‌اند.
یافته‌ها: بررسی‌ها نشان می‌دهد که نقوش رنگارنگ در هنر بلوچی، به‌ویژه سوزن‌دوزی، نمادهای فرهنگی منحصربه‌فرد این قوم هستند و ریشه‌های مشترکی با فرهنگ‌های همسایه، به‌ویژه هند، دارند. رنگ‌ها در معماری بلوچستان فضایی شاداب ایجاد کرده و نقوش هندسی پیوستگی قوم بلوچ را در مواجهه با ناملایمات نمایان می‌سازند، به‌طوری‌که این عناصر جنبه‌های تزئینی و همچنین اساس بیان فرهنگی و اجتماعی آنان را تشکیل می‌دهند.
نتیجه‌گیری: علاقه و التزام قوم بلوچ به استفاده از نقوش هندسی ساده و رنگ‌های شاد در صنایع‌دستی و پوشاک محلی، همچنین در تزئینات داخلی و بیرونی مسکن بومی، هویت و منظر فرهنگی واحدی را در عین کثرت برای آن‌ها ایجاد کرده است. این امر نشان‌دهنده آن است که هنر و معماری بلوچستان با استفاده از این نقوش و رنگ‌های خاص، هویت فرهنگی قوم بلوچ را تبیین می‌کند.
Keywords [Persian]
)